Emekli Maaşının Tüketici Kredisine Teminat Gösterilmesi Hususu
Yusuf Kansu tarafından gönderildi.
Emekli maaşlarının haczedilmesine ilişkin olarak uygulamada mevcut olan iki konunun birbirinden ayrıştırılması gerekmektedir. İlk olarak emekli maaşının tüketici kredisi kullanılırken teminat gösterilmesidir. İkinci durum ise emekli maaşının ödenemeyen borçlara istinaden haczedilmesidir.
Kanuni Düzenleme ve Emsal Karar
5510 Sayılı Kanun md.93: ‘’Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.’’
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2023/3-52 E. ve 2024/29 K. sayılı kararı: ‘’Davacı bankadan üç ayrı kredi kullanmış ve aylık taksitler her ay düzenli olarak maaş hesabından Banka tarafından tahsil edilmiştir. Davacının aldığı kredinin aylık geri ödemesi olduğunu bildiği ve her üç kredide de ilk taksitten itibaren haricen kredi hesabına ödeme yapmak yerine maaş hesabından kredi hesabına virman suretiyle ödeme yapılmasını tercih ettiği gözetildiğinde bu tahsilâtın taraflar arasında bir anlamda otomatik ödeme talimatı işlemi gibi tezahür ettiği kabul edilmelidir. Hâl böyle olunca haksız şarta ilişkin açıklamalar da göz önünde bulundurulduğunda sözleşmelerde söz konusu kesintilere dayanak muvafakat hükümlerinin sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olduğundan ve bu sebeple de haksız şart teşkil ettiğinden bahsedilemeyecektir.’’
Emekli Maaşının Haczedilmesi
5510 sayılı kanundan alıntı yapılan kanun maddesi gereğince, emekli vatandaşın bir şahsa veya kuruma borçlanması halinde, hakkında icra takibi başlatılması durumunda, taşınır ve taşınmaz mallarına veya banka hesaplarındaki mevcut mevduatına haciz koyulabilir ancak emekli maaşının ¼’lük oranına borcun tamamı ifa edilene dek kesinti uygulanamaz.
Emekli Maaşının Teminat Gösterilmesi
Alıntı yapılan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında da görüleceği üzere, tüketici kredisi kullanılacağı esnada sözleşmede, ödeme yapılamaması veya ödemelerin aksaması durumunda emekli maaşından kesinti yapılabileceği yönünde düzenleme yapılabilir. Tüketicinin emekli maaşından kesinti yapılması yönünde bilgisi ve muvafakati bulunması sebebiyle, emekli maaşından kesinti yapılmasına ilişkin düzenleme haksız şart olarak nitelendirilmemiştir. Bu sebeple kesinti yapılmasını hukuka uygun olarak kabul etmiştir. Dolayısıyla tüketici kredi kullanırken, imzalanacak olan kredi sözleşmesinde ödemelerin aksaması veya ödenmemesi durumunda emekli maaşından kesinti yapılabileceği yönünde teminat göstermesi halinde, kredi sağlayan kurum tarafından emekli maaşından kesinti yapılabilmektedir.