Boşanma Nedenleri ve Oranları
Boşanma, hukuki olarak evliliğin sona erdirilmesidir.
Türk toplumu, dünyanın köklü ve sağlam aile geleneklerine sahip toplumlarından birisidir. Boşanma sebepleri arasında, “şiddetli geçimsizlik”, “terk”, “zina”, “sosyoekonomik yetersizlik”, “cana kast”, “kötü muamele”, “akıl hastalığı”, “şan, şöhret” gibi unsurlar yer almaktadır. Türkiye’de boşanmalar, erkeklerde 25-39, kadınlarda ise, 20-34 yaşları arasında yoğunluk göstermektedir.
Meydana gelen boşanmaların %44.8’i, evliliğin ilk beş yılında gerçekleşmiştir. Bu sebeple ilk beş yıl, evlilikte kritik yıllar olarak nitelendirilebilir. Boşanmaların yaklaşık yarısına yakınının çocuksuz ailelere ait olduğu düşünülürse, çocuk varlığı, aileyi muhafaza eden önemli bir unsur görünümündedir. Boşanma ve öğrenim durumu arasındaki ilişki ise ters orantılıdır. Çocuk, sevgi ve şefkate muhtaçtır. Bu durumun en iyi gerçekleştiği yer, aile ortamıdır. Sağlam aile geleneklerine sahip Türk ailesinin; muhafaza edilmesi, korunması ve geliştirilmesi yararlı olacaktır.
Çalışmamızda geçimsizlik, eğitim durumu, çocuk sayısı, eşlerin birbirlerine karşı tutumları, düzenli gelire sahip olup olmamaları, sosyal yalnızlık, kaba kuvvete başvurulması ve zina, Türkiye’de boşanmaya sebep olan kuvvetli etkenler arasında görülmüştür. Bunlar arasında, geçimsizlik, birçok bilinmeyeni içerisinde barındıran bir kavram olarak değerlendirilmiştir. Bu etkenin dinamikleri arasında: karşılıklı hakaretler; kaba kuvvetin varlığı; eşlerin birbirlerini küçük düşürmesi; diğer insanların yanında aşağılaması; hor görmesi; eşlerin, şan ve şöhrete kapılarak aileyi ihmal etmesi gibi faktörler bulunmaktadır.
Türkiye'de boşanma oranları son yıllarda artış göstermektedir. 2023 yılında boşanan çiftlerin sayısı, 2022 yılına göre %5,79 düşüşle 171.881 olarak kaydedilmiştir. Bu, kaba boşanma hızının binde 2,01 olarak gerçekleştiğini göstermektedir.
Boşanmaların %33,4'ü evliliğin ilk 5 yılında, %21,7'si ise 6-10 yıllık evlilikler sırasında meydana gelmiştir. Bu veriler, evliliğin ilk yıllarının boşanma açısından daha riskli olduğunu göstermektedir. Bölgesel olarak incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek kaba boşanma hızı binde 3,05 ile İzmir'de görülmüştür. İzmir'i binde 2,94 ile Antalya ve binde 2,80 ile Karaman takip etmiştir. En düşük kaba boşanma hızı ise binde 0,36 ile Hakkari'de kaydedilmiştir. Son 20 yıllık dönemde, 2004 yılında 91.022 olan boşanma sayısı, 2023 yılında 171.881'e yükselmiştir. Bu, boşanma sayısında %89'luk bir artışa işaret etmektedir .Boşanmaların en sık görüldüğü yaş grupları kadınlarda 30-34, erkeklerde ise 35-39 yaş aralığıdır. Bu durum, boşanmaların genellikle orta yaş grubunda yoğunlaştığını göstermektedir.
Türkiye'de boşanma oranlarındaki artış, ekonomik faktörler, toplumsal değişimler ve bireysel beklentiler gibi çeşitli etkenlere bağlı olarak değerlendirilmektedir. Bu eğilim, aile yapısı ve toplumsal dinamikler üzerinde önemli etkiler yaratmaktadır.
