Doğal Afetler
Doğal afet veya Doğa kaynaklı afet büyük oranda veya tamamen insanların kontrolü dışında gerçekleşen, mal ve can kaybına neden olabilen, büyük ölçekli bir tehlike ve olaydır. Doğanın kendi gücü dolayısıyla değil de insanın doğaya olan etkileşiminin aşırılaşması sonucunda oluşan afetlerdir. Eğitimsizlik, bilgisizlik, dikkatsizlik, yeterli önlemlerin alınmaması gibi sebeplerden ötürü kaza veya kasıt sonucu ortaya çıkarlar. Doğal afetler, oluşum nedenlerine göre farklı kategorilere ayrılır bunlar; Jeolojik afetler, volkanik patlamalar, meteorolojik afetler, hidrolojik afetler, klimatolojik afetlerdir.
Bu afetlerin içeriklerini incelediğimizde ilk olarak Jeolojik Afetler;
Deprem: Yer kabuğundaki ani kırılmalar sonucu oluşan sarsıntılar. Volkanik Patlamalar ise yer altındaki magmanın yeryüzüne çıkmasıyla meydana gelen patlamalar.
Çığ: Karın büyük kütleler halinde yamaçlardan aşağı doğru hızla kayması.
Toprak Kaymaları: Yer çekimi etkisiyle toprak veya kaya kütlelerinin yamaçlardan aşağı doğru hareket etmesi.
Meteorolojik Afetler ise;
Seller: Yoğun yağışlar sonucu su seviyesinin yükselmesi ve su baskınları.
Kasırgalar: Hızlı dönen ve şiddetli rüzgarlara sahip büyük hava sistemleri.
Fırtınalar: Şiddetli rüzgarlar ve yağışlarla birlikte oluşan meteorolojik olaylar. Kuraklık: Uzun süreli yağış olmaması ve su kıtlığının yaşanmasıdır. Hidrolojik Afetler:
Tsunami dir. Tusunami deniz tabanındaki depremler, volkanik patlamalar veya büyük toprak kaymaları sonucu oluşan dev dalgalar. Klimatolojik Afetler ise Isı Dalgaları: Uzun süreli ve aşırı sıcak hava koşulları.
Soğuk Dalgaları: Uzun süreli ve aşırı soğuk hava koşulları. Doğal afetler, hem fiziksel hem de sosyal olarak büyük yıkımlara neden olabilir. Can kayıpları, Mal kayıpları: Evler, iş yerleri, altyapı gibi fiziksel varlıkların zarar görmesi. Ekonomik zararlar: Üretim ve tüketimin durması, işsizlik, enflasyon gibi ekonomik sorunlar. Sosyal etkiler: Göçler, psikolojik sorunlar, toplumsal düzenin bozulması. Çevresel etkiler: Habitat kayıpları, biyolojik çeşitliliğin azalması. Sera gezının artması ile ozon tabakasının delinmesi sonucunda doğal afetler günümüzde artmıştır.
Günümüzde ise en çok görülen dogal afetler seller, fırtınalar, kuraklık, orman yangınları ve depremlerdir.
Depremler: Özellikle fay hatları üzerinde yer alan bölgelerde sıklıkla yaşanıyor. Büyük depremler can ve mal kayıplarına yol açabiliyor. Örneğin Türkiye'de yaşanılan 6 Şubat depremi bir sürü can ve mal kayıplarına yol açmıştır.
Doğal afetlerin etkilerini azaltmak için çeşitli önlemler alınabilir:
Erken uyarı sistemleri: Afetlerin oluşabileceği bölgelerde erken uyarı sistemleri kurulmalı.
Afet bilinçlendirmesi: İnsanların afetler hakkında bilinçlendirilmesi ve afet durumunda neler yapmaları gerektiği konusunda eğitimler verilmeli.
Afet planlaması: Afet durumlarında yapılacak çalışmaların önceden planlanması ve tatbikatlar yapılması.
Güçlü yapıların inşa edilmesi: Afetlere dayanıklı binalar inşa edilmeli.
Acil yardım ekiplerinin hazır bulundurulması: Afet durumlarında hızlı müdahale edebilecek ekipler hazırlanmalı ve halkında bu gibi afet durumları için afet çantasını evlerinde bulundurulmalı.
