Ebru Sanatı
Ebru Sanatı
Ebru sanatı, suyun yüzeyine serpilen boyaların kağıda aktarılmasıyla oluşturulan geleneksel bir Türk sanatıdır bu sanat biraz sabır ve yetenek gerektirir fırça ve boyaları özeldir Doğu ülkelerine özgü bir süsleme sanatı olduğu düşünülmekte Ebru sanatı, kökeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, 9. ve 10. yüzyıllarda Orta Asya’da ortaya çıktığı düşünülmektedir. Osmanlı İmparatorluğu'nda özellikle 16. yüzyıldan itibaren büyük bir gelişme göstermiştir İstanbul ebru sanatının önemli merkezlerinden biri olmuş ve sanatçılar eserlerini kitap süslemelerinde fermanlarda ve dini metinlerde kullanmıştır.
Ebru yapmak için gerekli malzemeler şunlardır:
Su ve Kitre: Boyaların yüzeyde kalmasını sağlamak için su, kitre veya deniz kadayıfı gibi kıvam artırıcı maddelerle yoğunlaştırılır Kitre bitkisel esaslı bir malzemedir boyaların açılmasına yardımcı olanda hayvanın safra kesesindeki öd’dür asitliği sayesinde boyanın açılmasını sağlayan doğal bir asittir
Boya: Doğal pigmentler ve demir oksit ebru boyası ile yapılır veya sentetik boyalar kullanılır Geleneksel ebru sanatında genellikle toprak boyalar tercih edilir.
Fırça: At kılı ve gül dalından yapılan özel fırçalarla boya suya serpilir gül dalından yapılma sebebi esnek ve uzun ömürlü olmasını sağlar.
Biz (İğne) ve Tarak: Desen oluşturmak için kullanılan ince metal çubuklar ve taraklar desenlerin yayılmasını düzenlenmesini sağlar.
Kağıt: Su üzerindeki desen, dikkatlice kağıda aktarılır.
Bazı Ebru Çeşitleri vardır bunlar;
Battal Ebru: boyaları fırça ile tekneye atarak herhangi bir malzeme ile yani tarak biz gibi malzeme kullanmadan direkt olarak kağıda geçirilen ebrudur.
Şal Ebru: Gelgit ya da taramalı ebru yapıldıktan sonra bizle, daha düzensiz ve dairemsi hareketler yapılarak şal desenine benzeyene kadar elde edilen ebrudur
Hafif (Hatip) Ebru: Osmanlı döneminde hattatlar tarafından geliştirilmiş, şekilli desenler içeren bir tür battal, taramalı ve taraklı ebrunun kıvamı daha sulu olan sıvı üzerinde normalden daha sulu ve ödlü boyalarla çalışmalarıyla yapılır kağıtlar üzerine hat ve teship çalışmaları yapılır hatta yazı yazılır.
Lale, Gül, Buket Ebru: 18. yüzyılda gelişmiş olup çiçek motifleriyle süslenmiş özel bir ebru türü pastel renkli bir şal veya taraklı ebru zemin üzerine karanfil papatya gül gibi çiçek figürleri kendilerine özgü şekilde yapılması ile olur.
Ebru sanatı, suyun üzerinde şekillenen ve her biri benzersiz olan eserler üretme imkanı sunan köklü bir sanattır. Geleneksel yöntemlerle icra edilmeye devam ederken, modern sanatla da birleşerek farklı alanlarda kendine yer bulmaktadır. Ebru sanatını öğrenmek, hem kültürel mirasımızı korumak hem de sanatın büyüleyici dünyasına adım atmak için harika bir fırsattır Ebru sanatı ile bir çok yönde ilgi alanlarımızı gösterebiliriz örneğin psikoloji gibi yada anı hobi olarak kendi yeteneklerimizi sergileyebilir ve başkalarına ilham olabiliriz hatta yaşadığımız geçmişe ait bir çok dönemleri bu sanat üzerinden gösterebiliriz ruhumuzu dinlendirir sabrımızı arttırır anlayışı hoşgörüyü artırabilir ve öğretebilir.