Elektrikli Şarj İstasyonu Kurmak Hakkında Her Şey
Elektrikli araçlar için şarj istasyonu kurmak, günden güne popülerliğini artıran bir konu. Elektrikli otomobil pazarının giderek daha fazla ilgi görmesi bunun en önemli sebeplerinden biri. Bu tür otomobillere yönelik talep artışı, şarj altyapısına olan ihtiyacı da artırıyor. Bu gelişmeler, girişimciler için yeni bir fırsat olarak da değerlendiriliyor. Bunun dışında şarj istasyonu kurma yalnızca bir iş kolu ve girişim olarak öne çıkmıyor. Elektrikli otomobil sahipleri de evlerine, apartmanlarına, ofislerine elektrikli şarj istasyonunu nasıl kurabileceklerini merak ediyor. İçeriğimizde konunun tüm teknik detaylarını, yasal süreçlerini ve benzeri bilgileri bulabilirsiniz.
Eve Şarj İstasyonu Kurmak
Öncelikle eve şarj istasyonu kurmak ile ilgili merak edilenlere bakalım. Elektrikli otomobil sahipleri, kendi daireleri, apartmanları veya ofislerinde bir şarj istasyonu kurarak araçlarını kolayca şarj edebilirler. Böylelikle her seferinde yollardaki şarj istasyonlarını kullanma gerekliliğini azaltabilirler. Ancak bir şarj istasyonu kurmadan, ev tipi prizler ile de aracınızı şarj etmeniz mümkündür. Dolayısıyla ev ortamında araç şarjı söz konusu olduğunda iki temel seçenek öne çıkıyor: Ev tipi prizleri kullanmak ya da şarj istasyonu kurmak.
Evdeki Prizden Araba Şarj Edilir mi?
Evet, bir şarj istasyonu kurmadan, evinizdeki prizlerde aracınızı şarj etmeniz mümkün. Türkiye’deki evlerde bulunan standart 220 volt alternatif akım (AC) prizlerini kullanarak elektrikli bir aracı şarj edebilirsiniz. 220 volt alternatif akım (AC) prizlerine aracın şarj cihazı takılabiliyor. Genellikle bu yöntem için apartmanların otoparklarında bulunan prizlerden yararlanılıyor. Yani aracınızı park ettiğiniz kısma elektrik sayacınızdan kablo çektirerek bir istasyon kurabilir, tüm harcamalarınızı yine kendi elektrik sayacınız sayesinde fiyatlandırabilirsiniz. Böylece aracınızı ev ortamında, ev tipi prizler ile kolayca şarj edebilirsiniz. Bu sayede şarj istasyonu satın almak, kurulum yapmak gibi ekstra maliyetlerden kaçınabilirsiniz. Ancak bu şarj yöntemi genellikle “seviye 1” olarak adlandırılıyor. Yani, daha düşük bir güç seviyesi sağlıyor ve aracın tamamen şarj olması daha uzun sürebiliyor.
Evde Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Nasıl Kurulur?
Peki ev tipi prizler yerine, ev ortamına bir şarj istasyonu nasıl kurulur? Apartman, ofis, tesis gibi yerlerde aracı şarj etmek için “seviye 2” denilen, 240 volt AC elektrik sağlayan özel bir ev şarj istasyonu da tercih edilebiliyor. Bunun için piyasada çok fazla sayıda şarj istasyonu satan firma var. Bu nedenle önce iyi bir araştırma yapmak, firma güvenilirliğini incelemek, mümkünse uzman yorumlarını, kullanıcı geri bildirimlerini değerlendirmek önemlidir. Ayrıca aracın şarj özelliklerine uygun bir istasyon satın almak gereklidir.
Ek olarak şarj istasyonları AC ve DC olmak üzere ikiye ayrılıyor. Peki bu ne demek? AC, alternatif akımla şarj etme yöntemidir. Genel olarak ev tipi prizlerde AC akım vardır. AC ile yapılan şarjlarda 22 kW kapasiteye kadar bir enerji çıkışı mümkündür. DC ise “hızlı şarj” ile yan yana gelen bir akım türü. Bu nedenle DC şarj istasyonlarında araçlar çok daha hızlı bir şekilde şarj oluyor. Bu süre araç modeline göre değişmekle birlikte ortalama 1 ila 4 saatleri arasındadır. Yani aracı hızlı şekilde şarj etmek için DC tercih ediliyor. Ev, ofis, tesis gibi ortamlara elektrikli şarj istasyonu kurmak için buna göre de bir seçim yapabilirsiniz. Tabii ki ürün seçiminde arabanızın şarj gerekliliklerini incelemeyi de unutmayın.
Tüm bu gerekliliklerin ardından satın aldığınız şarj istasyonunu kullanım kılavuzundaki direktiflere göre kurabilirsiniz. Örneğin, dokunmatik ekrana sahip ve dikili tip şarj istasyonları akaryakıt istasyonlarındaki benzin dolum cihazlarına benziyor. Bunun yanı sıra çok daha kompakt, küçük boyutlu şarj cihazları da var.
Eve Hızlı Şarj İstasyonu Kurulabilir mi?
Ev ortamına hızlı şarj (DC) istasyonu kurmak pek mümkün değildir. Gerek alt yapı gerek kurulum maliyetleri nedeniyle DC hızlı şarj istasyonları daha çok ticari amaçlıdır. Bu nedenle ev, ofis gibi ortamlarda bireysel amaçlarla bir şarj istasyonu kullanacaksanız daha çok AC soket tipindeki şarj istasyonları tavsiye ediliyor.
Evde Araç Şarj İstasyonu Kurmak İçin Yasal Süreçler
Müstakil evlerde şarj istasyonu kurmak için izin alma gerekliliği olmasa da apartman ve site gibi toplu konutlarda durum değişiyor. Bu gibi durumlarda genellikle iki seçenek öne çıkıyor: Birincisi, otoparkta size ayrılan kısımda sağlanan teknik alt yapı sayesinde sadece sizin kullanabileceğiniz bir şarj istasyonu kurmak veya apartman – site sakinlerinin kullanımına açık ortak bir şarj istasyonu kurmak. Her iki durumda da kat maliklerinin Kat Mülkiyeti Kanunu’na uyması gerekiyor. Kiracılar için bir hak söz konusu değildir.
Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca kendi otopark alanınıza elektrikli aracınız için şarj istasyonu kurmak isterseniz, kat maliklerinin 5’te 4’ünün yazılı rızasını almanız gerekiyor. Ayrıca bu rızanın alınmasının dışında maliyetlerin paylaşımı ile ilgili de önemli ayrıntılar var. Örneğin, 250 aracın olduğu bir sitede şarj istasyonundan sadece 25 araç sahibi yaralanacaksa şarj istasyonunun kurulum giderini de bu 25 aracın sahibinin karşılaşması bekleniyor. Kanuna göre, yapılacak yenilik çok masraflı veya lüks nitelik taşıyorsa ya da tüm kat maliklerini ilgilendirmiyorsa, bunlardan faydalanmak istemeyen malikler giderlere katılmak zorunda değildir.
Ticari Şarj İstasyonu Kurmak
Ticari olarak elektrikli araç şarj istasyonu kurmak ile ilgili de merak edilenler var. Bundaki süreçler ise bireysel ve ev ortamında kurulacak şarj istasyonlardan daha farklıdır. Lisans alınması, ilgili yönetmelikteki gerekliliklerin karşılanması, ruhsat ve izinlerin alınması gibi pek çok husus var. Ticari olarak şarj istasyonu nasıl açabilirim, diyorsanız bunları da aşağıdaki başlıklarımızda inceleyebilirsiniz.
EPDK’den Şarj Ağı İşletmeci Lisansı Almak
T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından “Şarj Ağı İşletmeci Lisansı” veriliyor. Ticari faaliyetler için bir şarj istasyonu açmak isteyen tüzel kişilerin bu lisansı alması şarttır. Bunun için EPDK online başvuru sisteminden yararlanabilirsiniz. Şarj ağı işletmeci lisans başvuruları sadece elektronik ortamda alınıyor. Lisans bedeli ise zamanla değişiklik gösterebilir. Bu nedenle güncel koşullar, bedel ve gereksinimler için EPDK’nin resmi sitesini ziyaret etmeyi unutmayın.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik
EPDK’den Şarj Ağı İşletmeci Lisansı’nı almak tek başına yeterli değildir. Bunun yanı sıra İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik uyarınca belirtilen şartları da karşılamanız gerekiyor. Bu şartlar daha çok işletmecinin finansal yeterliliğini, iş yerinin güvenlik, erişilebilirlik ve çevresel standartlara uygunluğunu kapsıyor. Bu yönetmelik sayesinde şarj istasyonu kurulumu ve işletilmesi ile ilgili temek kuralları, gereklilikleri öğrenebilirsiniz.
EPDK’nin Şarj Hizmeti Yönetmeliği
EPDK resmi sitesinde bulabileceğiniz Şarj Hizmeti Yönetmeliği’ne uygun şekilde kurulumun yapılması gerekiyor. Bu yönetmeliğin amacı; elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Yönetmelikteki maddelerde yer alan tüm usul ve esasları yerine getirmeniz gerekiyor.
Örneğin şarj ağı işletmecisi, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde en az 50 adet şarj ünitesinden ve en az beş farklı ilçedeki şarj istasyonundan oluşacak şekilde şarj ağını oluşturmalıdır. Şarj ağında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde beşi ile Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında bulunan otoyollar ve devlet yollarında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde ellisinin DC 50 kW ve üzeri güçteki şarj ünitesi niteliğinde olması zorunludur. Ayrıca lisans en fazla 49 yıla kadar verilebiliyor. Süreyi uzatmak için lisans sahibinin talebi gerekiyor. Özetle, Şarj Hizmeti Yönetmeliği’ndeki tüm usul ve esasları incelemeniz, adımlarınızı buna göre atmanız oldukça önemlidir.