Enerji
Enerji, fizikte iş yapabilme kapasitesi olarak tanımlanır. Enerji, bir nesnenin hareketi, durumu veya bulunduğu yer ile ilgili bir büyüklüktür. Evrendeki tüm süreçlerin temelinde enerji dönüşümleri yer alır. Enerji yoktan var edilemez ve yok edilemez; yalnızca bir formdan diğerine dönüşebilir (enerjinin korunumu yasası).
Enerji Türleri
Kinetik Enerji
- Hareket eden cisimlerin sahip olduğu enerjidir.
- Formülü: Ek=12mv2E_k = \frac{1}{2}mv^2Ek=21mv2
Burada mmm, cismin kütlesi, vvv ise hızıdır.
Potansiyel Enerji
- Bir cismin konumu veya durumuna bağlı olarak sahip olduğu enerjidir.
- Yerçekimsel potansiyel enerji: Ep=mghE_p = mghEp=mgh
Burada mmm, kütle, ggg, yerçekimi ivmesi, hhh, yükseklik. - Esneklik potansiyel enerjisi: Yay gibi esnek cisimlerde depolanan enerjidir (E=12kx2E = \frac{1}{2}kx^2E=21kx2).
Isı Enerjisi (Termal Enerji)
- Maddelerin içindeki atom ve moleküllerin hareketlerinden kaynaklanır.
- Sıcaklıkla doğrudan ilişkilidir.
Kimyasal Enerji
- Maddelerin kimyasal bağlarında depolanan enerjidir. Örneğin, besinlerin veya yakıtların enerji içerikleri.
Elektriksel Enerji
- Elektrik yüklerinin hareketinden doğan enerjidir. Elektrik akımları bu enerji türünü taşır.
Nükleer Enerji
- Atom çekirdeklerinin parçalanması (fisyon) veya birleşmesi (füzyon) sırasında açığa çıkan enerjidir.
Işık Enerjisi (Elektromanyetik Enerji)
- Işık ve diğer elektromanyetik dalgalar tarafından taşınan enerjidir.
Ses Enerjisi
- Ses dalgaları yoluyla taşınan enerjidir.
Enerji Dönüşümleri
Enerji, bir formdan diğerine dönüşebilir. Örneğin:
- Bir sarkaç, kinetik enerjiden potansiyel enerjiye ve tekrar kinetik enerjiye dönüşür.
- Bir lamba elektrik enerjisini ışık ve ısı enerjisine dönüştürür.
Enerji Birimi
Enerjinin SI birimi joule (J)’dir.
- 1 joule, bir newtonluk kuvvetin bir metre boyunca bir cisme uyguladığı enerji miktarıdır.
Evrendeki her süreç bir enerji dönüşümü ile ilişkilidir ve bu dönüşümlerde enerjinin korunumu yasası her zaman geçerlidir.
