Fatura Hakkında Hukuki Bilgiler
Fatura Hakkında Hukuki Bilgiler
Fatura nedir? Fatura ticari hayatın içerisinde alım ve satımlar sırasında yapılan alışveriş karşılığında düzenlenen bir belgedir. Ticari hayatta malların satımı veya ticari işin yapılmasında alım satımları gösteren evraklara fatura denir. Fatura içinde ayrıntılı bir şekilde malı alan kişi, satan kişi, malın ücreti, satıldığı tarih gibi detayları barındırır. Taraflar arasında satış işleminin gerçekleşmesiyle bir fatura düzenlenir. İşbu fatura satıcı tarafından düzenlenir ve alıcıya verilir. Düzenlenen bu faturanın ayrıca ispat boyutu da vardır. Zira taraflar arasında taahhüt edilen ödemeler yapılmayabilir. Böyle bir durumda faturanın ispat gücü devreye girer. İşte, fatura hakkında hukuki bilgiler, faturada ispat nasıl olur ve faturaya itiraz nedir?
Faturada İspat Nasıl Olur?
Taraflar arasında düzenlenen faturanın alıcıya gönderilmesiyle faturanın ispat durumu başlar. Şöyle ki; alıcı tarafından alınan faturaya 8 gün içerisinde itiraz edilmediği takdirde fatura taraflar arasında kabul edilmiş olur ve böylece satıcı faturada yer alan bedelin alıcı tarafından kendisine ödenmesini talep edebilir. Faturanın ispatı burada devreye girer. Zira satıcı, alıcı tarafça itiraz edilmeyen faturayla sattığı malın parasını kendisine ödenmesi konusunda faturayı ispat aracı olarak kullanabilir.
Eğer alıcı faturayı tebliğ aldığı tarihten itibaren 8 gün içerisinde fatura bilgilerine itiraz ederse o halde faturanın ispat aracı olarak kullanılması mümkün olmaz.
Faturaya İtiraz Nedir?
Peki, faturaya itiraz nedir? Fatura düzenlendikten sonra alıcıya ulaştırılır. Alıcı faturayı almasından itibaren faturada yer alan bilgilere veya faturanın kendisine 8 gün içerisinde itiraz etme hakkı vardır. Eğer itiraz etmez ise faturayı kabul etmiş sayılır.
Ayrıca faturaya itiraz etme süresinin başlangıcı açısından faturanın tebliğ edilmesi konusu da önem arz eder. Faturaya itiraz süresi alıcıya tebliğ edilmesiyle başladığından dolayı tebliğ edildiği tarihi gösterecek şekilde gerçekleşmesi gerekir. Bu sebeple alıcının tebliğ aldığı tarihi görebilecek şekilde faturanın gönderilmesi beklenir. Örneğin noter aracılığıyla, kargo yoluyla, iadeli taahhütlü veya güvenli elektronik imza ile e-posta şekilde gönderilmesi daha doğru olacaktır.
Faturayı alan kişinin tacir olup olmadığına bakılmaksızın faturaya her türlü itiraz etme hakkı vardır. Faturaya itiraz hakkı sadece tacirlere verilen bir hak olmayıp ticari ilişkiler içerisinde olan her kişiye tanınmış bir haktır. Kanunda tacir olması beklenen tek kişi faturayı gönderendir. Faturayı alan kişinin tacir olma zorunluluğu yoktur.
Fatura belirttiğimiz gibi malı satın alan ve malı satan kişiler arasında ticari ilişkisi ispatlayan bir belge niteliğindedir. İçeriğinde malın satış bedeli veya verilmiş hizmetin durumu, malın ölçüleri, şekli gibi bilgileri içeren ve ayrıca bunları ispatlayabilecek nitelikte bir belgedir. Dolayısıyla faturayı alan kişi 8 gün içerisinde faturanın kendisine veya içerdiği bilgilere itiraz ederse o halde satıcı, faturanın aralarındaki ticari sözleşmedeki koşullara göre düzenlendiğini ispat etme yükümlülüğü altına girer.
Faturaya İtiraz Edilmemesi Halinde
Burada önemli olan bir husus daha vardır. Şöyle ki;
Faturaya 8 gün içerisinde itiraz edilmediği takdirde faturanın kendisi ve içeriği kabul edilmiş sayılacağını söylemiştik. Ancak bu durum faturanın gerçekten taraflar arasındaki ticari sözleşmeye uygun şekilde düzenlendiğine dair kesin nitelik taşımaz. Yani alıcı faturaya itiraz etmediği için faturanın gerçekten sözleşmeye uygun düzenlendiğini söyleyemeyiz. Faturaya itiraz edilmemesi sadece faturayı düzenleyen kişinin faturayı ispat etme yükünden kurtarır. Aksi halde mahkemeye gidildiğinde faturaya alıcı tarafından itiraz edilmemiş olsa dahi mahkemece faturanın sözleşmeye uygun düzenlenip düzenlenmediği re’sen araştırılacaktır. Mahkeme tarafından faturanın doğru düzenlenmesi hususu ticari defterlerle, tarafların ileri sürdüğü ve yazılı deliller ile araştırılır.
Faturaya itiraz için herhangi bir şekil şartı düzenlenmemiştir. Alıcı tarafça sözlü olarak dahi faturaya itiraz edilebilir. Ancak iki taraf tacir ise tacirlere özgü düzenlenen şekil şartlarına uymak zorundadırlar. Tarafların tacir olmaları durumunda hem faturanın gönderilmesi hem de faturaya itirazın yapılabilmesi için noter aracılığıyla, iadeli taahhütlü mektupla, telgraf ya da güvenli elektronik imza ile gönderilmesi gerekir.
Faturaya dair bir konu daha vardır ki o da fatura alacağının nasıl tahsil edilebileceğidir. Ayrıca, faturada düzenlenen bedel ödenmediği takdirde elinde fatura olan alacaklının ne yapabileceği konusu da önemlidir.