FEDERAL VE ÜNİTER DEVLET
FEDAREL VE ÜNİTER DEVLET
Federal Devlet, egemenliğin merkezi hükümet ile birlikte, belirli bölgelere veya eyaletlere de dağıtıldığı bir devlet yapısını ifade eder. Yani, federal bir devlette egemenlik paylaşımı söz konusu olup hem merkezi bir hükümet hem de eyaletler veya bölgeler kendi yetki alanlarında bağımsız hareket edebilirler. Bu yapıda her iki düzey de kendi yasalarını yapabilir, vergi toplayabilir ve kendi yönetimlerini sürdürebilir.
Federasyon veya federal devlet, coğrafi yapılarına göre oluşmuş birden fazla devletin kendi istekleriyle bir araya gelerek dışarıya karşı tek bir siyasal güç olarak görülmeleri ve bu amaçla kurdukları örgütün, kendisini oluşturan devletlerin üzerinde olması; iç işlerinde ise, yine aralarındaki anlaşmaya göre geniş veya dar ölçüde olmaları ile oluşan topluluktur.
Üniter Devlet, egemenliğin tek bir merkezi hükümette toplandığı ve devletin yönetim gücünün merkezi otorite tarafından kullanıldığı bir devlet yapısını ifade eder. Bu sistemde, devletin yönetimi merkezi hükümetin elinde olur ve yerel yönetimler yalnızca merkezi hükümetin verdiği yetkilerle faaliyet gösterir.
Üniter sistemde egemenlik, bütün ülkeyi kapsayan tek bir otorite tarafından kullanılır, bu nedenle ülke geneline yönelik kararlar ve yasalar merkezi hükümet tarafından alınır. Yani üniter devlet tek devlet ya da basit devlet de denir. Devletin, ülke, millet ve egemenlik unsurları ve keza yasama, yürütme, yargı organları bakımından teklik özelliği gösteren devlet şeklidir. Federal Devlet ve Üniter Devlet iki farklı devlet yapısını tanımlar. Her iki sistem de devletin örgütlenmesiyle ilgilidir, ancak bu iki sistemin temel farkları, egemenlik ve yönetim yapısıyla ilgilidir.
Federal Devlet ile Üniter Devlet Arasındaki Farklar
| Özellik | Üniter Devlet | Federal Devlet |
| Devlet Sayısı | Tek Devlet vardır. | Bir federal devlet + Birden çok federe devlet var. |
| Hukuk Düzeni | Tek bir Hukuk Düzeni var. | Federal devlet ile federe devletlerin ayrı hukuk düzenleri var. |
| Yasama,Yürütme,Yargı Organları | Tek bir YASAMA YÜRÜTME YARGI organları var. | Federal devlet ile federe devletlerin ayrı organları var, |
| Yetki Paylaşımı | Merkezi İdare ile Yerinden Yönetim arasında kanunla yapılır. | Federal devlet ile federe devletlerin arasındaki yetki paylaşımı anayasa ile yapılır. |
Her iki sistemin avantajları ve dezavantajları vardır ve hangi sistemin tercih edileceği, ülkenin coğrafi, kültürel ve tarihsel koşullarına bağlıdır. Federasyon veya federal eyalet veya devlet örnekleri arasında Arjantin, Avustralya, Belçika, Bosna-Hersek, Brezilya, Kanada, Almanya, Hindistan, Irak, Malezya, Meksika, Mikronezya, Nepal, Nijerya, Pakistan, Rusya, İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri ve Amerika Birleşik Devletleri bulunur.
Dünyadaki mevcut devletlerin büyük çoğunluğu üniter devlet özelliğindedir. Türkiye, Fransa, İngiltere, Norveç, İspanya, Tanzanya, Danimarka, İsrail, Yeni Zelanda, Cezayir ve Ürdün dünyadaki Üniter devletlerden bazılarıdır.
Türkiye Devleti, Üniter bir devlettir; yani kendi bünyesinde farklı kanunların geçerli olduğu farklı yönetim bölgeleri yoktur.