GRİP AŞISININ FAYDALARI
Grip aşısı, grip virüslerinin neden olduğu hastalıklardan korunmak için uygulanan bir aşıdır. Bu aşının yeni türleri yılda iki kez uygulanmaktadır. Çünkü grip virüsü çok hızlı değişim göstermektedir. Etkinliği yıldan yıla değişse de, gribe karşı en etkili yöntemdir. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, aşının hastalığı, doktora gitmeyi, hastaneye yatırılmayı ve ölümü azalttığını tahmin etmektedir. Grip olan aşılanmış işçiler ortalama yarım gün daha erken işe dönmektedir. Aşının 65 yaş üstü bireyler üzerindeki etkisi, kaliteli araştırma yapılmadığı için belirsizdir.
Dünya Sağlık Örgütü ve Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri özellikle yüksek risk grubundakiler olmak üzere, altı ayın üstündeki herkese yılda bir kez aşılanmayı önermektedir. Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi de yüksek risk grubundakilere yılda bir kez aşılanmayı önermektedir. Bu grubun içindekiler hamileleri yaşlılar, altı aydan beş yaşa kadar çocuklar, belirli sağlık sorunları olanlar ve sağlık çalışanlarıdır.
Aşılar çoğunlukla güvenilirdir. Çocukların %5 ila 10'unda ateş görülebilir. Geçici kas ağrısı veya halsizlik de ortaya çıkabilir. Daha önce aşı, Guillain-Barré sendromu ile ilişkilendirildi. Birçok grip aşısı yumurta içermesine rağmen, yumurtaya alerjisi olanlara da önerilmektedir. Ancak anafilaskililere önerilmemektedir. Aşılar inaktif ve zayıflatılmış virüs kullananlar olarak ikiye ayrılır. Zayıflatılmış virüs kullananlar genellikle hamilelere, iki yaşından küçük çocuklara, elli yaşından büyüklere ve bağışıklık yetmezliği bulunanlara önerilmemektedir. Kas içine (intramüsküler), burna (intranazal) veya deri altına enjekte edilenler (intradermal) olarak üç türü vardır. Deri altına enjekte edilen grip aşısı 2018-19 ve 2019-20 grip mevsiminde hiç kullanılmadı.
Grip hastalığı, influenza adı verilen ortomiksovirüs ailesine ait, insanlarla beraber kuşları ve memeli hayvanları da etkileyebilen bir RNA virüsünün yol açtığı mevsimsel bir enfeksiyon hastalığıdır. Sıklıkla sonbahar-kış döneminde yayılan bu hastalığın başlıca bulaş yolunun havada asılı kalan damlacıklar olduğu söylenebilir. İnfluenza virüsü biyolojik özelliklerine göre influenza A, influenza B ve influenza C olmak üzere üç alt türe ayrılır. İnfluenza A virüsü tüm dünyada salgınlara yol açabilecek bir alt türken, influenza B virüsü belirli bölgelerde görülen yaygın grip epidemilerine neden olur. İnfluenza C virüsü ise bazı bireylerde rastlantısal ortaya çıkan grip belirtilerine yol açabilir.
Grip aşısı içeriği ve hazırlanış şekline göre farklı alt türlere ayrılır:
•Trivalan aşı: Üç farklı virüs partikülüyle birlikte adjuvan adı verilen ve bağışıklık yanıtını güçlendirmeye yarayan bir maddenin kullanılmasıyla elde edilen aşı türüdür. Bu aşıda bir adet H1N1 virüsü, bir adet H3N2 virüsü ve bir adet influenza B virüsüne yönelik antijen bulunur. Bu aşı, özellikle 65 yaş ve üstü yetişkinlere uygulanır.
•Kuadrivalan (tetra/dörtlü) aşı: İçerisinde laboratuvar ortamında hayvan yumurtalarından geliştirilen virüslerin bulunduğu grip aşısı türüdür. Bu aşıda bir adet H1N1 virüsü, bir adet H3N2 virüsü ve iki adet influenza B virüsünden oluşan 4 farklı virüse ait partiküller yer alır. Bu aşı, özellikle 6 aydan büyük bebek ve çocuklara uygulanır.
•İntranazal aşı: Özel bir aşı formu olan intranazal aşıda, hastalık yapma özelliği zayıflatılmış canlı virüsler kullanılır. Burun içine sprey yoluyla uygulanan intranazal aşı hem işlevsel olması hem de daha güçlü bir şekilde bağışıklık sistemini uyarması ve uzun süreli koruma sağlaması nedeniyle sıklıkla tercih edilen bir grip aşısı türüdür.