HATAYIN LEZZET SOFRASI
HATAY’IN LEZZET SOFRASI
Hatay, Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir ve birbirinden leziz yemek reçetelerine sahiptir. 2017 yılında gastronomi şehri unvanı ile UNESCO tarafından yaratıcı şehirler ağında yer aldı. Medeniyetler şehri olarak da bilinen bu topraklar, doğu ve batı arasında köprü görevi görmektedir. Binlerce yıllık tarihe ev sahipliği yapan bu topraklar, zamanla bütün kültürleri harmanlayarak her kökene yansıtan bir mutfağa sahip olmuştur. Yaklaşık olarak 600 çeşit yemek, sofralarımızı süslemektedir. Bulunduğu coğrafi konumu ve içinde barındırdığı farklı dinsel ve kültürel gruplardan dolayı son derece zengin ve köklü bir kültüre sahiptir. Bu yılların birikimiyle bir araya gelmiş ve sanata dönüşmüştür. Her kültürün, yörenin ve ırkın yemek kültürü birbirinden oldukça farklıdır.
Hatay yemeklerinde çok süslü ve çok baharatlı malzemeler kullanılmaktadır. İnsanların dini inançları ile yemek kültürleri arasında doğrudan bir ilişki vardır; beslenmede dini etmen oldukça etkilidir. İnanç biçimleri, insanların neyi yiyeceğine ve neyi yemeyeceğine karar verdiği için yemek kültürünü etkilemektedir. Örnek olarak, Sünnilerde ve Arap Alevilerinde yapılan etli yemeklerde domuz eti asla olmaz. Bilindiği üzere, Hatay değişik din gruplarının bulunduğu, inançlar açısından da oldukça karmaşık ve zengin bir kültüre sahiptir. Bu farklı dinlerde insanların birbirinden farklı yasakları, helalleri ve kutsal yemekleri vardır. Kutsal olanlar arasında Nusayriler (Arap Alevileri) nakdi etmek, aşur ve tuz, onlar için törenlerde ve adaklarda önemlidir ve bu yüzden kutsal sayılır. Hristiyanlarda ise İsa helvası, ekmek, şarap ve yumurta kutsaldır. Sünnilerde ise zemzem suyu, ekmek, nar ve tuz kutsaldır. Bunun yanında, yasak olduğuna inandıkları yemeklerde vardır. Nusayrilerde dişi hayvan eti, tavşan, domuz ve pulsu balık yemek haramdır. Hristiyanlarda ise oruç zamanı içinde hiçbir hayvansal ürün yememek gerekmektedir. Sünnilerde dişi hayvan eti, alkol ve domuz eti yemek haramdır.
Hatay'ın kendine özgü geleneksel yemekleri, mezeleri ve salataları vardır. Bunlar arasında ekşi aşı, yoğurt aşı, tuzlu yoğurt, tepsi kebabı, kağıt kebabı, şıhıl mahşi, şeyh mualla, kimyonlu biberli aş, boraniye, içli köfte, serimsek ve bumbar gibi daha birçok lezzetli yemek bulunmaktadır. Mezelerin arasında en bilinenler humus, babagannuş, cevizli biber ezmesi, küflü çökelek ve zahter gibi birçok meze vardır. Tatlılar arasında Hatay, Türkiye'de künefesi ile meşhur bir ilimizdir. Taş kadayıfı, kabak tatlısı ve ŞENKÖY peynir helvası, bilinen ve çokça tadına doyulamayan tatlılarımızdandır. Hatay'ın sofrasına lezzet katan diğer etmenler ise fırınlarıdır. Taş fırında ve tandır olarak bilinen fırınlarda yapılan yiyecekler pişirilir. Tandırda, tandır ekmeği pişirilir; en çok bilinen ve tadını doyulamayan Hatay'ın biberli tandır ekmeği bu fırınlarda pişer. Hatay'da yapılan yemeklerde ekşi ve acı baharatlar çok önemlidir; her yemekte mutlaka vardır. Sonuç olarak, Hatay yemek kültürü son derece zengin bir içeriğe sahiptir. Yemek kültürünün bu kadar zengin olması, Hatay'ın geçmiş tarihinin çok olması ile doğrudan ilgilidir ve bu lezzetleri dünyaya duyurmakta da başarılı olmuştur.