Hukuka Uygun Ticari İşletme Devri
İnsanlar ile oluşan bir pazarın güncel olan gereksinimlerini, yani insanların isteklerini karşılama ve kar amacı gütmek isteyen kuruluşa ticari işletme denir. İşletmelerin gerçekleştirdiği işler Ticaret Kanunu çerçevesinde ticari iş sayılmıştır.
Ticari İşletmenin varlığından bahsedebilmek için Ticaret Kanunu'nun 11/1 maddesine göre;
“ Ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir.” kuralı esas alınmıştır.
Ticari işletmenin bilinen 4 unsuru vardır;
- Gelir sağlama amacının bulunması,
- Devamlılık,
- Bağımsızlık,
- Esnaf faaliyetlerinin sınırlarını aşma.
Ticari işletmeleri diğer işletmeleri diğer işletmelerden ayıran bazı özellikleri de mevcuttur. Bunlar;
- Devredilebilir,
- Rehinlenebilir,
- Şube açılabilir
- Tasfiye edilebilir
olmalıdırlar.
Peki Hukuka Uygun Ticari İşletme Devri Nasıl Olmalıdır?
Bu işlem gerekli merciiler huzurunda yazılı devir sözleşmesi ile yapılmalıdır ve daha sonra ticaret siciline “tescil ve ilan” edilmelidir.
Devir işlemi ilan edilen tarihinden itibaren, alacaklılara ve diğer kişilere karşı devralan sorumlu olur. İşletmeyi devreden, bunun gerçekleşmesiyle borç ödemekten kurtulmaz. Devreden, vakti gelen borçlar için işlemin devralan tarafından alacaklılara bildirimi veya duyurulması tarihinden itibaren; daha sonra vakti gelecek borçlar için ise vadesinin geldiği tarihinden itibaren iki yıl süreyle devralanla birlikte ortak sorumlu kalmaya devam eder. Ticari işletmelerin devri, belirli hukuki işlemleri gerektirir.
Ticaret Hukuku 11. madde, devir işlemi için her bir malvarlığı unsurunun ayrı ayrı devrine gerek olmadığını belirterek, işlemlerin kolaylaştırılmasını sağlamaktadır. Ancak ticari işletmenin devri, bazı önemli prosedürlerin yerine getirilmesini gerektirir:
1. Devir Sözleşmesi: Bu sözleşme, işletmenin hangi unsurlarının devredildiğini açıkça belirtmeli ve tarafların hak ve yükümlülüklerini düzenlemelidir.
2. Ticaret Siciline Tescil: Ticari işletmenin devri, ticaret siciline tescil edilmelidir. Ticaret siciline yapılacak bu tescil işlemi, devir işlemine resmiyet kazandırır ve üçüncü kişilere karşı işletme devrinin sonuç doğurmasını sağlar.
3. Vergisel Yükümlülükler: Ticari işletmenin devri, aynı zamanda vergisel sonuçlar doğurur. Bu sebeple, devrin vergi dairesine bildirilmesi ve gerekli vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekmektedir.
Kanunlarda belirtilen koşullar yerine getirildiğinde ticari işletme hukuka uygun olarak devredilmiş sayılır.