Emlak Yöneticim

İcra Hukukunun Tarihçesi

İcra hukuku, borçlu ile alacaklı arasındaki uyuşmazlıkların çözülmesi ve borçların tahsil edilmesi için geliştirilmiş bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, tarih boyunca farklı medeniyetlerde benzer işlevleri yerine getirmiştir. İcra hukukunun tarihçesi, borçların tahsili ve alacaklıların haklarının korunmasına yönelik yasal düzenlemelerin zaman içinde evrilmesiyle şekillenmiştir.

Eski Çağlar ve Roma Hukuku: Roma hukukunda, borçluların borçlarını ödememesi durumunda, alacaklının hukuki yollarla borçludan alacağını tahsil etmesi mümkün oluyordu. Roma'da, "actio" (dava açma) yoluyla borçlu hakkında dava açılabiliyor ve alacaklıların hakları korunabiliyordu. Bunun dışında, borçluların malvarlıklarına el koyma işlemleri de vardı. Bu dönemde, alacaklılar kendi başlarına borçludan alacaklarını tahsil edebiliyorlardı.

Orta Çağ ve İslam Hukuku: Orta Çağ'da, özellikle İslam hukuku borç ve alacak ilişkilerini düzenleyen hükümler getirmiştir. İslam hukukunda, borçlunun ödeme güçlüğü içinde olduğu durumlarda, alacaklıya borçluya bir süre tanıması ya da borcu ertelemesi tavsiye edilmiştir. Bunun yanı sıra, İslam hukukunda da borçlunun malına el konulması ve alacaklıların haklarının korunması için çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.

Modern Dönem ve Osmanlı İmparatorluğu: Osmanlı İmparatorluğu'nda da borçlar ve alacaklar hakkında düzenlemeler yapılmıştır. 19. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'nda borçlulara yönelik uygulamalar modernleşmeye başlamış, bazı hukuki reformlarla icra takibi ve haciz işlemleri düzenlenmiştir.

Cumhuriyet Dönemi ve Türk Hukukunda İcra Hukuku: Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu dönemde, icra hukuku modern anlamda düzenlenmeye başlanmıştır. 1926 yılında kabul edilen Türk Medeni Kanunu ve 1932'de yürürlüğe giren İcra İflas Kanunu ile icra hukukuna ilişkin temel düzenlemeler yapılmıştır. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu, halen Türkiye'de icra işlemleriyle ilgili en önemli yasal düzenlemeyi oluşturur ve alacaklıların haklarını güvence altına alır.

İcra Mahkemelerinin Görevleri

İcra mahkemeleri, icra işlemleriyle ilgili çıkan uyuşmazlıkların çözülmesinde görevli olan mahkemelerdir. İcra ve iflas hukukunun uygulanması sırasında ortaya çıkan bazı ihtilafların çözülmesi için icra mahkemeleri devreye girer. Türkiye'de, İcra İflas Kanunu'na dayanarak icra mahkemelerinin görevleri belirlenmiştir.

İcra mahkemelerinin başlıca görevleri şunlardır:

İcra Takibine İtirazlar: Borçlu, icra takibine karşı itirazda bulunduğunda, bu itirazlar icra mahkemelerinde çözülür. İtirazın geçerli olup olmadığı, ödeme emrine itirazlar ve haciz işlemlerine karşı yapılan başvurular icra mahkemesinin inceleme alanına girer.

Haciz İşlemleri İle İlgili İhtilaflar: Haciz işlemleri sırasında borçlu ile alacaklı arasında yaşanan anlaşmazlıklar, hacizli malın değeri, haczin kaldırılması gibi konular, icra mahkemesinin yetki alanına girer.

İflas ve İflas İtirazları: İflas ilan edilen borçlunun alacaklıları arasında mal paylaşımına dair anlaşmazlıklar, iflasın kaldırılması talepleri veya iflas işlemlerine ilişkin itirazlar icra mahkemelerince çözümlenir.

İcra Dairesi Kararlarına İtirazlar: İcra dairelerinin verdiği kararlar hakkında yapılan başvurular, özellikle işlemlerle ilgili hukuka aykırılık olduğu iddiaları, icra mahkemesinde incelenir. Bu mahkeme, icra dairesinin verdiği kararın doğru olup olmadığını değerlendirir.

Konkordato Davaları: Borçlu, borçlarını ödeyemez duruma gelirse, icra mahkemesinde konkordato talebinde bulunabilir. Konkordato, borçlunun alacaklılarla yaptığı anlaşmalarla ödeme yapabilmesi için belirli bir süre tanınmasıdır. Konkordato talepleri de icra mahkemesinde karara bağlanır.

İcra İflas Kanunu’na Aykırı İşlemler: İcra işlemlerinin İcra İflas Kanunu'na aykırı olduğu iddiaları da icra mahkemesinde ele alınır. Bu tür durumlar, icra işleminin iptali veya düzeltilmesi gibi sonuçlar doğurabilir.

İcra mahkemelerinin verdiği kararlar, çoğunlukla temyiz edilebilir. Bu da demektir ki, icra mahkemesi kararları, üst mahkemelere (Yargıtay'a) taşınabilir.