İdam
İdam Ne Zaman Kaldırıldı?
Türkiye'de idam cezası, 1984'ten bu yana uygulanmadığı gibi 2004'te kaldırılmıştır. İdam cezası önce 2001'de savaş tehdidi ve terör şuçları halleri dışındaki suçlar için kaldırılmıştır. 3 Ağustos 2002'de "Savaş ve çok yakın savaş tehdidi hallerinde işlenmiş suçlar hariç" şartı ile kaldırılmıştır.
7 Mayıs 2004 tarihli 5170 sayılı kanun ile anayasadan ölüm cezaları ile ilgili olan maddeler çıkarılmış, 14 Temmuz 20004 tarihli 5218 sayılı kanunla Terk Ceza Kanunu'ndan ölüm cezaları ile ilgili maddeler çıkarılmıştır. Böylece ölüm cezası Türk Hukukundan tamamen kaldırılmıştır.
İdam Cezası Nedir?
Ölüm cezası, bir devletin suçun karşılığı olarak bir mahkumun hayatına son vermesidir. Ölüm cezasına çarptırılan kişinin "cezasının infaz edilmesine" idam denir. Ölüm cezası suçu cezalandırmak siyasi ve dini ihtilafları bastırmak amacıyla geçmişte çoğu toplum tarafından kullanılmıştır. Tarihsel olarak ölüm cezaları sıklıkla işkence eşiğinde infaz edilmiş ve halka açık olarak yapılmıştır.
Tarih boyunca yaygın olarak uygulanmış olan ölüm cezası konusundaki görüşler toplumların gelişimi ve ilerlemesi ile birlikte önemli bir değişim göstermiştir. Geçmişte birçok suç fiiline ölüm cezası yaptırımı uygulanırken günümüzde başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkede ölüm cezası yasalardan çıkartılmıştır.
Ölüm cezası, yaşama hakkını ortadan kaldıran bir ceza olduğu için gerekliliği en çok tartışılan cezalardan birisidir. Ölüm cezasını savunanlar, bu cezanın caydırıcılığını ön plana çıkarırken karşıt görüşte olanlar ise öç almanın ilkelliğine ve yaşamın kutsallığına vurgu yapmaktadır. Bu araştırmanın amacı ölüm cezası hakkındaki farklı görüşleri incelemek ve Türkiye’de ölüm cezasının kaldırılma sürecini incelemektir. Bu çerçevede ölüm cezasının farklı kültür ve dinlerdeki yeri, ölüm cezasını savunan ve karşıt görüşler bir arada ele alınmıştır. Ayrıca ölüm cezasının ceza hukukunun yanında sosyo-kültürel bağlantıları açıklanmaya çalışılmıştır.
İdam Türleri
1. Asma
2. Gaz odası
3. Baş kesme
4. Elektrik verme
5. Kurşuna dizme
6. Recm
7. Silahla vurmak
8. Zehirli iğne
İdamın Yasaklandığı Ülkeler:
Avrupa Birliği Ülkeleri: Avrupa Birliği, 2000 yılında, üye ülkelerde idam cezasının tamamen kaldırılmasını hedefleyen bir protokol kabul etmiştir. Avrupa’daki tüm ülkeler idam cezasını yasaklamıştır.
Amerika Birleşik Devletleri: ABD’de idam cezası bazı eyaletlerde hala uygulanmaktadır. Ancak, bazı eyaletler idam cezasını kaldırmış ve ömür boyu hapis cezasına dönüştürmüştür.
Kanada: Kanada, 1976 yılında idam cezasını tamamen kaldırmış ve yerine ömür boyu hapis cezası getirmiştir.
İdam Cezasının Uygulandığı Ülkeler:
Çin: Çin, dünyanın en fazla idam uygulayan ülkesidir. Ancak, bu ceza genellikle devlet sırları, uyuşturucu ticareti, yolsuzluk ve diğer ağır suçlar için verilir.
Suudi Arabistan: Suudi Arabistan, cinayet, eşcinsellik, hırsızlık ve terörizm gibi suçlar için idam cezasını uygular. İdam cezaları genellikle başını kesme gibi halk önünde yapılır.
İran: İran, idam cezasını sıkça uygulayan bir diğer ülkedir. İran’da idam, genellikle uyuşturucu kaçakçılığı ve cinayet gibi suçlar için verilmektedir.
Ancak zaman zaman Türkiye’de idam cezasının geri getirilmesi yönünde tartışmalar gündeme gelmektedir. Özellikle terör suçları, çocuklara yönelik cinsel saldırı gibi ağır suçlar gündemdeyken, bazı kesimler idam cezasının yeniden getirilmesini savunmaktadır. Bununla birlikte, Avrupa Birliği’ne üyelik süreci ve insan hakları standartları, idam cezasının yeniden yürürlüğe girmesini engelleyen faktörler arasında yer almaktadır.
İdam cezası, insanlık tarihinin en eski cezalandırma yöntemlerinden biri olmasına rağmen, günümüzde çoğu ülke tarafından kaldırılmıştır. İnsan hakları ve adalet anlayışındaki gelişmeler, idam cezasının uygulanmasının geri dönülemez ve insan onuruna aykırı olduğu fikrini güçlendirmiştir. Türkiye de bu düşünceyi benimsemiş ve idam cezasını yasaklamıştır.