İhtiyati Haciz ve Şartları
İhtiyati Haciz ve Şartları
İhtiyati Haciz Nedir?
Peki, İhtiyati haciz nedir? İhtiyati haciz, bir alacağın tahsili için icra işlemlerine başlanmış ya da başlamadan önce borç için bir tür teminat oluşturulmak istenmişse kanunun alacaklıya takibin en başında borçluya ait bir kısım mal varlıklarına icra hukuku anlamında el koyma imkanı sağlayan bir haktır. Ancak ihtiyati haciz para alacaklarına ilişkin dava ve icra takiplerinde söz konusu olabilecektir. İhtiyati haciz işlemindeki amaç alacaklının para borcunu tahsile imkan sağlamak ve uzun vadede borçlunun mal varlığında kasıtlı veya kusurlu olarak meydana gelen azalmadan kaynaklı alacaklının zarara uğramasını engellemektir.
Hangi Koşullarda İhtiyati Haciz Talep Edilebilir?
İhtiyati haciz kararı alınması ve uygulanabilmesi için kanun bir takım şartlar aramıştır. Bu şartların oluşmaması halinde alacaklı ihtiyati haciz kararını alamayacaktır. Bu şartları aşağıda detaylı olarak inceleyelim:
Borç, Para Borcu Niteliğinde Olmalıdır
İhtiyati haciz talebinde bulunmanın birinci koşulu 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu’nun 257.maddesi gereği ihtiyati haciz talebinde bulunacak kişinin bir para borcu için alacaklı olan kişi olmasıdır. Uygulamada en çok çek, senet gibi kambiyo senetleri ile temin edilmiş alacaklar için ihtiyati haciz talebinde bulunulduğunu görmekteyiz. Alacağı gösterir nitelikte bu gibi evrakları bulunana alacaklı Mahkemeden ihtiyati haciz kararı isteyerek icra takibinin kesinleşmesini beklemeksizin haciz işlemleri gerçekleştirebilecektir.
Borcun Vadesi Gelmiş Olmalıdır
Alacaklının para borcunun vade tarihi gelmiş olmalıdır. Örneğin yukarıda bahsettiğimiz senet alacaklısı senedin vade tarihi gelmeksizin ihtiyati haciz işlemlerini gerçekleştiremeyecektir. Bu koşulun kanunla getirilen bir istisnası da bulunmaktadır. İcra İflas Kanunu 257. Maddesi gereği: “Vadesi gelmemiş borçtan dolayı yalnız aşağıdaki hallerde ihtiyati haciz istenebilir: 1 – Borçlunun muayyen yerleşim yeri yoksa; 2 – Borçlu taahhütlerinden kurtulmak maksadiyle mallarını gizlemeğe, kaçırmağa veya kendisi kaçmağa hazırlanır yahut kaçar ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlâl eden hileli işlemlerde bulunursa” borç muaccel hale gelmiş kabul edilecektir. Fakat bunun uygulaması yok denecek kadar azdır. Ancak taraflar arasında bir muacceliyet sözleşmesinin bulunması halinde muacceliyet kaydına istinaden sıralı çek veya senetlerden ilkinin ödenmemesi durumunda diğerleri de muaccel hale gelir ve bu durumda alacağın tamamı için ihtiyati haciz talebinde bulunulabilir.