İLAMSIZ İCRA TAKİBİ
İcra hukukunda; ilamlı ve ilamsız icra takibi ve haciz yolu ile icra takibi ve rehnin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi şeklinde değişik yol ve takip yöntemleri bulunmaktadır.
İlamsız icra takibi, herhangi bir mahkeme kararı olmadan alacaklının alacağına ulaşmasına imkan veren bir icra takibi yoludur. Cebri icra işlemlerinin mahkeme kararı olmadan yapılabilmesine olanak verir. Para ve teminata ilişkin alacaklara mahkemeye başvurmadan ulaşmayı sağlayan bir yoldur. Doktrinde, ilamsız icra takibini bir alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olarak kabul eden ve nitelendiren görüşler de bulunmaktadır.
İlamsız icra takibinde üç temel özellik bulunmaktadır: Mahkeme kararı veya belge olmaksızın alacaklının beyanının takibin başlatılması için yeterli olmasıdır. Tamamen alacaklının inisiyatifi ile gerçekleşen bir işlem niteliğindedir. Herhangi bir mahkeme hükmüne ihtiyaç yoktur, borcun varlığı yeterlidir. Sadece para ve teminat alacaklarının elde edilmesi için başvurulabilecek bir yoldur. Takibi başlatma ve sürdürme işlemleri herhangi bir yargılama fonksiyonu olmayan idari bir organ özelliği gösteren icra dairesi eliyle yürütülür. Mahkeme ise takibe karşı kullanılacak itiraz ve şikayet başvuru yolları söz konusu olması halinde devreye girmektedir.
İlamsız icra yolu geçmişten bu yana ticari yaşamın sağlıklı devamı bakımından ve alacaklının alacağına ulaşmasını yargı yoluna başvurmadan ve yargıya bir iş yükü oluşturmadan sağlamayı amaçlayan bir cebrî icra yöntemidir. Mahkeme dışı bir yöntemle sorunu çözmeyi amaçlayan bir usuldür. İlamsız icra takibi de ilamlı takip gibi “Takip Talebi” ile başlatılan bir işleme dayanmaktadır. Takip talebine istinaden icra dairesi Ödeme Emri düzenlemek ve bunu borçluya tebliğ ederek onu ihtar etmek durumundadır. Ödeme emri borçlunun temerrüde düşmesini sağlayan bir işlemdir. Diğer yandan Ödeme Emri, borçluya borcunu ifa etmesi için bir davet niteliğindedir ve Ödeme Emrinin diğer yüzünü bu oluşturmaktadır. Ödeme Emri kısacası uyuşmazlığı mahkemeye taşımadan borçlunun çözmesi için rol almasını sağlamayı amaçlar ve ona da fırsat sunar. İlamsız icra, düzenlenen ve İcra Dairesine sunulan Takip Talebi ile başlatılır ve icra dairesince yapılan inceleme sonrasında borçluya 3 gün içerisinde bir ödeme emri gönderilir.