Emlak Yöneticim

İslam Hukukunda Evliliğin Neticesindeki Müşterek Haklar

İslam hukuku, evliliği, çiftlerin karşılıklı hak ve sorumluluklarını belirleyen, toplumsal düzeni sağlayan bir kurum olarak kabul eder. İslam’a göre evlilik, sadece bireyler arasında bir ilişki değil, aynı zamanda ailenin temellerinin atıldığı ve toplumun sürdürülebilirliğini sağlamak adına önemli bir müessese olarak görülür. Evliliğin başlangıcı, hak ve sorumlulukları düzenleyen bir çerçeve oluştururken, aynı zamanda evlilik birliğinin sürekliliğini ve tarafların birbirlerine karşı olan yükümlülüklerini de belirler.

İslam hukukunda, evliliğin müşterek haklar bakımından çeşitli boyutları vardır. Bu haklar, eşler arasında adaletin sağlanmasını, evliliğin düzenli bir şekilde yürütülmesini ve aile içi ilişkilerin dengeli bir şekilde işlemesini hedefler. Aşağıda, İslam hukukuna göre evliliğin neticesindeki müşterek haklar üzerinde durulacaktır:

1. Evlilikte Kadın ve Erkek Arasındaki Haklar

İslam hukukuna göre, evlilik hem erkek hem de kadın için karşılıklı hak ve sorumlulukları içerir. Kadın ve erkek, birbirlerinin kişisel haklarına saygı göstermekle yükümlüdürler. Evliliğin hak ve sorumlulukları aşağıdaki başlıklar altında incelenebilir:

a. Kadının Hakları

Kadın, İslam hukukuna göre bir erkeğin eşinden sadece "onurlu bir yaşam" değil, aynı zamanda ekonomik destek, bakım, sevgi ve saygı da bekler. Kadının evlilikteki başlıca hakları şunlardır:

• Mehir (Düğün Malı): Evlilikte erkek, kadına bir mehir (düğün malı) vermekle yükümlüdür. Mehir, kadının mülkiyetine geçer ve kadının isteği doğrultusunda kullanılabilir. Mehir, evliliğin bir gerekliliği olup, kadının kendi malıdır.
• Barınma ve Geçim: Erkek, kadına uygun bir yaşam koşulu sağlamakla yükümlüdür. Kadının geçimi, barınma, giyinme gibi temel ihtiyaçları kocasının sorumluluğundadır.
• Saygı ve İhtiram: Kadın, eşinden saygı görmeyi hak eder. Fiziksel ve psikolojik şiddet, İslam hukukunda yasaktır. Eşinin ona karşı sevgi, saygı ve nezaket göstermesi gerekir.
• Evlilikte Bağımsızlık: Kadın, kendi malına sahip olma hakkına sahiptir. Evli olduğu halde kadın, kendi işini yapabilir, mal edinme hakkına sahiptir ve bu mallara kocasının müdahale etme hakkı yoktur.

b. Erkeğin Hakları

Erkek, İslam hukukuna göre kadının rızasını almak ve ona zarar vermemek kaydıyla bazı haklara sahiptir. Erkeklerin hakları arasında:

• Evlilikte İkinci Eş Almak: İslam, erkeğe birden fazla kadınla evlenme izni verir (maksimum dört eş), ancak bunun belirli şartları vardır ve eşitlik ilkesine dayalıdır. Erkek, eşlerini adaletle muamele etme sorumluluğuna sahiptir.
• Kadının İtaati: Kadın, evliliği sürdürmek amacıyla, erkeğin evlilik içindeki geçerli taleplerine uymakla yükümlüdür. Ancak, bu yükümlülük, kadının zulme veya haksızlığa uğramayacağı bir çerçevede olmalıdır.
• Duygusal ve Fiziksel Destek: Erkek, evliliğin sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla kadına duygusal ve fiziksel bakım sağlamalıdır. Bu, kadının haklarından biri olarak kabul edilir.

2. Aile İçi Müşterek Haklar

İslam hukukuna göre, ailede her bireyin belirli hakları ve sorumlulukları vardır. Evlilikteki müşterek haklar, ailenin huzurunu ve düzenini sağlamayı amaçlar. Bu haklar, eşlerin birbirine karşı olan yükümlülüklerinin yanı sıra çocukların haklarını da içerir.

a. Birlikte Yaşama ve Aileyi Destekleme

Evlilik birliğinin her iki tarafı da, birbirlerine karşı belirli yükümlülüklere sahiptir. Bu yükümlülükler, ailenin refahı ve birlikte yaşama hakkı çerçevesinde şekillenir. Eşler, birbirlerine karşı sadakat, bağlılık ve saygı göstermeli, birlikte yaşamak için karşılıklı olarak çaba sarf etmelidirler.

b. Çocukların Eğitimi ve Bakımı

Evlilik, çocukların doğmasına ve büyütülmesine zemin hazırlar. İslam hukukuna göre, çocukların bakımı ve eğitimi ebeveynlerin müşterek sorumluluğudur. Ebeveynler, çocuklarının eğitimini sağlamak, onların fiziksel, psikolojik ve duygusal gelişimlerini desteklemekle yükümlüdürler. Çocuklar, hem anneden hem de babadan hakkaniyetli bir eğitim ve sevgi görmekle yükümlüdür.

c. Duygusal Destek ve Karşılıklı Saygı

Eşler arasında, karşılıklı sevgi ve saygı esastır. İslam hukuku, evlilikte adaletin sağlanmasını ister. Eşlerin birbirine olan saygısı ve duygusal desteği, ailenin temel taşlarını oluşturur. Şiddet, istismar ve kötü muamele, İslam hukukunda yasaktır.

3. Miras ve Mülkiyet Hakları

İslam hukukunda, evlilik içindeki mülkiyet ve miras hakları da önemlidir. Evlilikle birlikte, eşler arasında mal paylaşımı ve miras hakkı doğar. Ancak, kadın ve erkeğin mal varlıkları ayrı tutulur ve her biri kendi malına sahip olur. Bununla birlikte, eşlerden biri vefat ettiğinde, miras hakkı da İslam hukukuna göre düzenlenir.

• Kadının Miras Hakkı: Kadın, evliliği sona erdiğinde ya da eşinin vefat etmesi durumunda miras hakkına sahiptir. Miras, İslam hukukunda belirli oranlarla düzenlenmiştir ve kadının bu hakları güvence altına alınır.
• Eşlerin Mülkiyet Hakları: Kadın ve erkek, mal sahibi olma hakkına sahiptir. Her biri kendi kazancını ve malını yönetebilir, mal paylaşımı ise evlilik sona erdiğinde mal rejimine göre düzenlenir.

4. Evliliğin Sona Ermesi ve Boşanma

İslam hukukunda, evliliğin sona ermesi, yani boşanma, çiftlerin haklarını ve sorumluluklarını yeniden düzenleyen bir süreçtir. Boşanma sırasında, kadının ve erkeğin hakları, nafaka ve diğer maddi destekler devreye girer.

• Kadın için Nafaka: Boşanma durumunda kadın, boşanma sonrası belirli bir süre boyunca nafaka alma hakkına sahiptir. Bu nafaka, kadının yaşamını sürdürebilmesi için gereklidir.
• Eşlerin Evlilikten Sonra Duygusal Destek Sağlaması: Boşanmış eşlerin birbirlerine karşı adaletli bir şekilde yaklaşması, duygusal ve psikolojik destek sağlaması gerekebilir.