İslam Hukukunda Nikah Şekilleri
İslam Hukukunda Nikâh Şekilleri
a. Sahih Nikâh: Nikâhın unsurları, in’ikad ve sıhhat şartları tamam olan evliliktir. Tanınan bütün mevcud hakları doğurur.
b. Fasid Nikâh: Unsurları ve in’ikad şartları tamam olup, sıhhat şartlarında -şahitsiz evlilik gibi- eksiklik bulunan evliliktir. Bu ayrım Ebu Hanife’ye göredir. Diğer mezheplere göre fâsid-batıl ayrımı olmadığından sonuç itibariyle fark yoktur. Sonuçları:
1. Mehri misil ile müsemmadan az olanı gerekir.
2. Neseb sabit olur.
3. Talak iddeti gerekir.
4. Hürmeti musaharat doğar.
c. Batıl Nikâh: Unsurları veya in’ikad şartlarından birisi eksik olan -Müslüman kadının gayri müslimle evlenmesi gibi- nikâhtır. Batıl nikâh sonuç doğurmaz. Ancak Ebu Hanife, zifaf olmuşsa mehri misil lazım gelir demektedir. Kendiliklerinden ayrılmaları gerekir, aksi takdirde kadı ayırır. Hürmeti musaharatı doğurduğu da Hanefilerce bir vakıadır.
d. Mevkuf ve Gayrı Lâzım Nikâh: Mevkuf evlilik unsurları in’ikad ve sıhhat şartları tamam olan fakat nefâz (yürürlülük, geçerlilik) şartlarında eksiklik bulunan akiddir. Mevkuf evlilik icazet sahibinin icazetinden önce fâsid nikâh hükmündedir. Gayri lazım evlilik diğer şartları tamam olup lüzûm (bağlayıcılık) şartları eksik bulunan akiddir. Bu evlilikte fesih hakkına sahip olanların evliliği fesh etme hakkı vardır. Birleşmeden önce fesh hakkını kullanırsa bu akit hiçbir sonuç doğurmaz. Zifaf vuku bulmuşsa muteber evliliğin bütün sonuçlarını doğurur. Bu durumda sahih evlilik gibidir.
e. Mut’a Nikâhı: Şahitsiz sadece cinsel yönden birbirinden istifade etmek için belirli bir para veya mal karşılığında kıyılan Nikâh şeklidir. Şu kadar para veya mal karşılığında şu kadar zaman seninle cinsel ilişkiye girmemi kabul ettin mi deyip diğer tarafında kabul ettim demesiyle gerçekleşir. Dört mezhebe göre caiz değildir. Hz. Peygamber bunu kesin olarak yasaklamıştır.
f. Muvakkat Nikâh: İki şahid huzurunda, benimle şu kadar müddetle evlenmeyi kabul ettin mi diyerek diğer tarafın kabulü ile kıyılan Nikâhtır. Bu da dört mezhebe göre geçersiz caiz olmayan bir nikâh şeklidir.
g. Şiğar Nikâhı: Birbirinin yakınları ile nikâhlanmak isteyen kişiler nikâh kıyarken diğerine diyor ki: Senin kız kardeşinin cinsel organından istifade etmemin bedeli: mehri seninle evlenen benim kız kardeşimin cinsel organından istifade etmen olsun. Yani mehir bedeli olarak birbirlerinin kız kardeşlerinin cinsel organından istifade etmeyi ortaya koyarak kıyılan nikâh şeklidir, dinen geçersiz bir nikâh şeklidir.