Kavak Yetiştiriciliği
KAVAKÇALIĞIN ÜLKEMİZ AÇISINDAN ÖNEMİ
Endüstriyel ağaçlandırmalar tesisinde kullanılmak üzere seçilmiş olan kavak klonları, çok kısa idare süresi sonunda yüksek düzeyde hacim artımı sağlamaları ve dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilmeleri bakımından, en önemli hızlı gelişen ağaç türleri arasında yer almaktadır.
Bu gelişim sonucunda, 2020'li yıllarda küresel odun ham maddesi talebinin yaklaşık 5,5 milyar m3/yıl düzeyinde çıkması olası görülmektedir. Dünyada ki doğal ormanların toplam odun üretim kapasitesi ise yaklaşık 3,5 milyar m3/yıl düzeyindedir. Artık sadece doğal ormanlardaki odun hammaddesi üretimi ile karşılanamayan küresel talebin, hızlı gelişen ağaç türleri ile tesis edilen endüstriyel ağaçlandırmalardan sağlanacak odun hammaddesi üretimi ile karşılanması en rasyonel yol olarak görülmektedir.
Ülkemizde karakavak kültürü asırlardan beri yapılmakla beraber, melez kavak kültürü ilk defa 1946 yılında başlatılmıştır. Ülkemizde halen kavak ağaçlandırmaları ile ilgili envanter olmadığı için, kavak odunu üretimi konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Bazı tahminlere göre, ülkemizde yaklaşık 160.000 ha büyüklüğündeki kavak ağaçlandırmalarından yılda 4 milyon m3 kavak odunu üretilmektedir. Türkiye'de üretilen kavak odunun yaklaşık %57'si yabancı kavak ağaçlandırmalarından elde edilmektedir.
Ülkemizde yaklaşık 160.000 hektar olduğu tahmin edilen kavak ağaçlandırmalarının hemen hemen tamamı özel şahıslar tarafından, sulanabilir tarım alanlarında yapılmaktadır. Yerli kavak odunu daha çok kırsal yörelerde ve bir yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Yabancı kavak odunu ise büyük ölçüde palet, ambalaj sandığı, kâğıt ve yonga levha imalinde olmak üzere, odun işleyen sanayi sektörü tarafından kullanılmaktadır. Hafif, kolay işlenebilir ve kokusuz olması gibi özellikleri nedeniyle yabancı kavak türlerine ait odunların payı da artmaktadır.
Yeni kesilmiş kavak odunu parlak görünümlü ve çok açık renklidir. Kavakların öz odunları ise sarımsı beyaz renktedir. Kavak odunu kuruduktan sonra rengindeki parlaklık solmakta ve çok açık yeşilimsi kahverengine dönüşmektedir. Kavak odunu yeni kesildiği anda pek hoş olmayan hafif bir koku yaymaktadır. Ancak, kuruduktan sonra bu koku tamamen kaybolmaktadır. Bu özelliklerine dayanarak, kavak odunu açık renkli ve kokusuz olarak tanımlanmaktadır. Kavak odunu “ az dayanıklı ağaçlar” grubunda yer almaktadır.
Kavak odunu kâğıt hamuru üretiminde aranan kimyasal özelliklere sahip bulunmaktadır. Kavak odunu ortalama %80 oranında holoselüloz ve %20 oranında lignin içermektedir.
