Koşullu Salıverilme (Şartlı Tahliye)
İnfaz Kanunu’nda koşullu salıverilme olarak düzenlenen ancak toplum içinde şartlı tahliye olarak bilinen kurum, hapis cezasına hükmedilmiş olan kişinin, cezaevinde kaldığı süreçte iyi halli olduğunu ve topluma uyum sağlayabileceği konusunda kanaat oluşturması halinde cezanın kalan kısmını belirli şartlara uyması doğrultusunda cezaevi dışında infaz edilmesidir.
Koşullu salıverilme kurumu ile cezanın fail üzerinde caydırıcılık oluşturulması sağlanmasının akabinde failin tekrar topluma kazandırılması amaçlanmıştır.
Yasal Düzenleme ve Emsal Karar
Koşullu salıverilme, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 107’nci maddesinde düzenlenmiştir.
Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2023/7503 E. ve 2024/2904 K. sayılı kararı: ‘’Yasada düzenlenen belli bir infaz şekli olan koşullu salıverilme hükümlerinin uygulanmasından sonra cezanın fiilen ve hukuken infaz edildiğinin kabulü gerekir. Böylece hukuken ve fiilen infaz edilmiş bir ceza nedeniyle hükümlünün tekrar cezaevine alınmasına olanak yoktur. Öyleyse koşullu salıverilmesine karar verilen hükümlünün, o suç nedeniyle bir daha cezaevine alınamayacağı göz önüne alındığında, koşullu salıverme tarihinden sonra bihakkın salıverme tarihinden önce kesinleşen mahkûmiyetlerinin, koşullu salıverme kararı verilen kararlarla toplanmasına yasal olanak bulunmamaktadır.’’
Şartları
1)Fail hakkında hükmedilen cezanın bir kısmı, cezaevinde infaz edilmelidir. Cezaevinde geçirmesi gereken süre işlenen suça göre değişiklik göstermektedir.
2)Hükümlü cezaevinde uyması gereken kurallara uyarak iyi halli olduğu kanaatini oluşturmalıdır. İyi halli olduğuna ilişkin değerlendirme yapılırken cezaevinde düzenlenen faaliyet ve programlara katılma, ödüle layık görülme, disiplin cezası almama vs. durumları dikkate alınır.
3)Hükümlü hakkında mahkeme tarafından koşullu salıverilme kararı verilmesi gerekir.
Koşullu Salıverilme Kararı İçin İnfaz Oranları
İnfaz oranları CGTİHK md.107 ve 108’de detaylı olarak düzenlenmiştir. Düzenleme gereğince kural olarak infaz oranı 1/2’dir. Ancak istisnai olarak 2/3 ve 3/4 oranlarının uygulandığı durumlarda mevcuttur.
Hesaplama
Koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün 15 (on beş) yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınır.
Denetim Süresi
Koşullu salıverilmeden yararlanacak olan hükümlünün denetim süresi, infaz kurumunda geçirmesi gereken süre kadardır. Hükümlü süreli hapis cezası almış olması halinde denetim süresi tahliye tarihini geçemez.
Yetkili ve Görevli Mahkeme
CGTİHK md.107/11 gereğince koşullu salıverilme kararı, infaz işlemlerinin yapıldığı yer infaz hâkimliği tarafından verilir.
Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınması
Koşullu salıverilme kararı verildikten sonra, hükümlünün belirlenen şartlara riayet etmemesi veya denetim süresince kasıtlı bir suç işlemesi halinde infaz hâkimi tarafından hükümlünün cezasının cezaevinde infaz edilmesi gerektiğine dair koşullu salıverilme kararının geri alınmasına hükmeder.