KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMALAR
KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMALAR
Tarih boyunca eski eserleri koruma anlayışı mevcuttu, günümüzde sahip olduğumuz kültürel ve doğal değerleri korumak, her toplum ve devlet açısından büyük önem taşımaktadır.
Türkiye’de kültürel mirası koruma yönündeki sistematik yaklaşım ve bunun yansıması olan hukuki düzenlemeler 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
Osmanlı Devleti’nde kültürel mirasın korunması amacıyla yapılan ilk yasal düzenleme 1869 tarihli Asar-ı Antika Nizamnamesidir.
Osmanlı Devleti zamanında başlayan tarihi ve kültürel mirasın korunmasını amaçlayan çalışmalar gelişerek Cumhuriyet döneminde de devam etmiş, bu konuda birden fazla yasal düzenleme yapılmıştır.
Türkiye’de kültürel mirasın korunmasına yönelik çalışmalar fazlasıyla geniş olup ve yasal düzenlemeler, uluslararası anlaşmalar ve yerel girişimler desteklenmektedir.
Bu alandaki çalışmalar şunlardır:
- Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (1983): Türkiye’de kültürel mirasın korunması adı altında düzenlenen en temel kanundur. Taşınmaz kültür varlıklarının korunması, restorasyon edilmesi ve sit alanlarının ilan edilmesi gibi konular bu kanunda yer alır .
- Koruma kuralları: Türkiye’nin farklı bölgelerinde kültürel mirasın korunması adına koruma bölge kuralları oluşturulmuştur. Bu kurallar tarihi yerlerin korunması restore edilmesi gibi yapıları kapsar.
- Restorasyon ve Canlandırma Projeleri: Türkiye’deki çoğu tarihi yapımız yeniden restore edilip canlandırılıp hayata kazandırılmıştır. Bunlar Topkapı sarayı, Kapalıçarşı vb. gibi daha birçok yer yeniden canlandırılmıştır.
- UNESCO Dünya Mirası Listesi: Türkiye’deki pek çok yer UNESCO dünya mirası listesine girmiştir. Göbekli tepe Efes Antik kenti en çok bilinenlerdir. Türkiye’de böyle tarihi alanların korunması ve uluslararası standartlara uygun şekilde yönetilmesine dair çalışmalar yapılmaktadır.
- Müzeler: Kültür ve turizm bakanlığı Türkiye’nin her yerinde kültürel varlıkların envanterini çıkarmak ve bu varlıkları dijital her anlamda ulaşılabilir yapmıştır. Birçok şehirde müzeler kurulup halka açılmıştır.
