MEVLANA
Büyük bir mütefekkir, büyük bir şair, büyük bir mürşit olan Mevlana çok yönlü, çok boyutlu bir fikir adamı olarak dikkat çeker. Mükemmel bir şekilde yetişmiş, devamlı surette mükemmel insan (insan-ı kâmil) yetiştirmenin gayretini vermiştir. Yaşadığı devirden günümüze kadar örnek yaşantısıyla, evrensel fikirleriyle insanlığa rehber olmuştur. O, içinde yaşadığı toplumun sorunlarını çok iyi tespit etmiş, yerinde ve zamanında çözümler sunmuştur.
Mevlana, insanlarla ilişkilerinde toplumun hiçbir kesimini dışlamamış, hepsini kucaklamış, kılıç, kalem ve kelâm ehlini birbirine kenetlemeye, birlik beraberlik içinde yaşamaya, kardeş olmaya çağırmıştır. Selçuklu sultanları başta olmak üzere, vezir ve emirlerle, ulema ve mutasavvıflarla sıkı dialog kurarken, toplumun diğer kesimlerini ihmal etmemiş, onlarla da ilişkilerini sürdürmüştür. Mevlâna’nın tesiri sadece yaşadığı dönemle sınırlı kalmamış, örnek yaşantısının, her dem tazeliğini koruyan fikir ve eserlerinin tesiri çok geniş bir zaman ve mekâna yayılmıştır.
İnsanlık 13. asırdan günümüze kadar büyük bir tecessüsle onu daha da yakından tanımaya, anlamaya çalışmaktadır. Mevlâna; Yunus’tan Şeyh Galib’e; İkbal’den Goethe’ye kadar birçok kalem erbabına ilham vermiş, Türk İslâm medeniyetine, Doğu ve Batı Dünyasına ışık olmuştur. Eserleri, 200’den çoğu İngilizce olmak üzere onlarca dile çevrilmiş, insanlığın bu ışıktan istifade etmesine imkân sağlanmıştır. Mevlana’yı kendisini yetiştiren hocalarından, çağdaşları olan ulema ve mutasavvıflardan, çağlar boyunca insanlığa rehberlik eden toplum önderlerinden farklı kılan önemli sebepler vardır. Bu sebeplerin tespiti Mevlâna’nın tesir gücünün, etki alanının belirlenmesinde önemli ipuçları vermektedir.
Türk kültür tarihinin önemli kurumlarından birisi olan Mevlevîlik kültür hayatımıza yüzlerce yıl tesir etmiştir. Mevlevîlik tarikatının piri olan Hz. Mevlana’nın Anadolu Selçukluları döneminde sultanların gül bahçesi olan yere 1273 yılında defnedilmesi yaptırılan türbe ve ilave yapılarla genişleyen dergâh tüm Mevlevîlerin merkez asitanesi durumuna gelmiştir. Mevlana Dergahında Hz. Mevlana'nın Türbesi Semahane, Mescit, Derviş Hücreleri, ile Osmanlı döneminde yaptırılmış türbeler yer almaktadır. Konya Mevlana Dergâhı zengin devlet adamları tarafından hediye edilen eşyalarla her geçen gün zengin bir koleksiyon halini alm ıştır. 1925 yılında tekke ve zaviyelerin kapatılması üzerine dergâh 1927 yılında müze olarak hizmete açılmıştır. Mevlana Müzesi günümüzde sahip olduğu koleksiyonlar ve el yazması eserlerin bulunduğu kütüphaneleri ile kültür hayatımıza katkıda bulunmaktadır.