Telefon Bağımlılığı
Günümüzde, bilişim ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler artan bir ivme ile yoluna devam etmektedir. Yeni teknolojiler ve bu teknolojilerin kullanımlarının yaygınlığı toplumu ve bireyleri ekonomik, sosyal ve psikolojik anlamda değişime ve dönüşüme sürüklemektedir. Yaklaşık olarak 20-25 yıl önce, teknolojik araçlar olarak bilgisayarlar ön plandayken psikoloji alanında yapılan araştırmaların daha çok bilgisayar ve internet ile ilişkili sorunlar (örneğin bağımlılık) üzerine olduğu görülmektedir. Şimdilerde bilgisayarlar yerini akıllı telefonlara bırakmıştır. Birçok fonksiyonu paket olarak sunan akıllı telefonlarda mobil uygulamaların, sosyal medya araçlarının ve oyunların internet imkanı ile birlikte sunulması, kullanım ve taşıma kolaylığı nedeniyle diğer teknolojik araçlara göre daha çok tercih edilmektedir. Ayrıca bu teknoloji, gündelik yaşamdan profesyonel yaşama kadar çok geniş bir yelpazede sürekli kendini yenileyen uygulamalarla insanlara hizmet etmektedir. Kullanım oranlarının yüksek olması birçok kişinin cihazlarına aşırı bağlanmasına ve yanında olmadığında kaygı yaşamasına neden olmaktadır. Akıllı telefonların popülaritesi ve yaygın kullanımı göz önüne alındığında kullanıcılarda bağımlılık potansiyeli oluşma endişeleri uyandırmıştır. Popüler teknolojik araçların özellikle akıllı telefonların bağımlılık oluşturmasına yönelik bir düşünce araştırmalarla her geçen gün destek bulmaktadır.
Teknoloji çağının ve gündelik yaşamın gerektirdiği tüm ihtiyaçları neredeyse tek başına çözebilen bu araç, insanları aşırı kullanıma ve bunun sonucunda bağımlılık gibi davranışsal sorunlara doğru götürmektedir. Bağımlılığı oluşturan şeyin akıllı telefonların kendisi mi yoksa içeriği ve uygulamaları mı olduğu hala güncel bir tartışma konusudur.
Kullanıcıların internet üzerinden telefon aracılığıyla gerçekleştirdikleri faaliyetler bağımlılık oluşturabilmektedir. Ayrıca telefon kullanım süresi ve sıklığı da bağımlılığın belirleyicileri arasında yer almaktadır.
Akıllı telefon bağımlılığı, internet bağımlılığına benzer özellikler içermektedir ve davranışsal bağımlılıklar sınıfında yer almaktadır. Davranışsal bağımlılıklar, aslında tekrarlayıcı davranışlar sonucu ortaya çıkmaktadır. Bireylere haz veren davranışlar, sürekli tekrarlanarak davranışın alışkanlık haline gelmesine neden olmaktadır. Akıllı telefonlarla da iletişim kurma, bilgi edinme, sosyalleşme, eğlence, sosyal kimlik kazanma gibi birtakım psikolojik ihtiyaçların giderilmesine yönelik doyum sağlandığı bilinmektedir. Her seferinde haz duymak adına yapılan davranış sürekli tekrarlandığında bağımlılık oluşabilmektedir.
Kişilik özelliklerinin, bağımlılık yapan davranışların önemli yordayıcıları olduğu bilinmektedir. İnsan davranışı aşırı olarak sınıflandırıldığında, altta yatan kişilik organizasyonunun kökenlerine katkıda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir. Kişilik, bireyin kendisinden kaynaklanan tutarlı davranış kalıpları ve kişilik içi süreçler olarak tanımlanmaktadır.
İnsanların yaşamları üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, akıllı telefon bağımlılığının potansiyel yordayıcılarını belirlemek önemlidir. Kişilik özellikleri de akıllı telefon bağımlılığını açıklayıcı bir faktör olabilir.
