Emlak Yöneticim

Ticaret Hukukunun Tanımı ve Kaynakları

Ticaret Hukukunun Tanımı ve Kaynakları

Ticaret Hukuku: Ticaret hukuku, ticari işletmelerin faaliyetlerini düzenleyen, ticaretle ilgili ilişkileri düzenleyen ve ticaretle bağlantılı sözleşmelerin, işlemlerin hukuki yönlerini belirleyen bir hukuk dalıdır. Ticaret hukuku, hem özel hem de kamusal nitelik taşıyan düzenlemeler içerir ve ticaretin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla çeşitli kuralları ve ilkeleri içerir.

Ticaret hukukunun temel amacı, ticari faaliyetlerde bulunan kişiler arasındaki ilişkileri düzenlemek, ticari işletmelerin faaliyetlerini denetlemek ve ticaretin genel güvenliğini sağlamak için gerekli hukuki zemini oluşturmak olarak özetlenebilir. Ticaret hukuku, aynı zamanda ticaretin daha etkin ve düzenli bir şekilde yürütülmesini hedefler.

Ticaret Hukukunun Kaynakları

Ticaret hukukunun kaynakları, ticaretle ilgili kuralların ve normların nereden ve nasıl türediğini belirler. Bu kaynaklar, ülkelere göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

Yazılı Hukuk (Kanunlar ve Mevzuat):

  • Türk Ticaret Kanunu (TTK): Türkiye'de ticaret hukukunun temel kaynağıdır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, ticari işletmelerin kuruluşu, ticaret şirketlerinin yapısı, ticari sözleşmeler, haksız rekabet, iflas, tacirlik, ticaret sicili gibi birçok önemli konuda düzenlemeler getirmektedir.
  • Diğer İlgili Mevzuatlar: Ticaretle ilgili diğer düzenlemeler arasında Vergi Usul Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Bankacılık Kanunu gibi sektöre özgü kanunlar da yer almaktadır.

Ticaret Hukuku ile İlgili İçtihatlar (Yargı Kararları):

  • Mahkemelerin verdiği kararlar, ticaret hukukuna ilişkin önemli örnekler oluşturur. Özellikle yüksek mahkemelerin (Yargıtay gibi) ticaretle ilgili verdiği kararlar, hukuk uygulayıcıları için yol gösterici olur. Bu içtihatlar, hukukun evrimini ve ticaretle ilgili yorumları şekillendirir.

Alışkanlıklar ve Ticarî Gelenekler:

  • Ticaretin yapıldığı her sektörde, ticaretin ve iş dünyasının kendine özgü gelenekleri ve alışkanlıkları bulunabilir. Bu tür geleneksel kurallar, ticari ilişkilerde bazen yazılı hukuk kuralları kadar geçerli kabul edilir. Ancak, bunlar yazılı kurallarla çelişemez.

Uluslararası Sözleşmeler ve Anlaşmalar:

  • Ticaret hukuku sadece yerel değil, uluslararası ilişkileri de düzenler. Uluslararası ticaretle ilgili sözleşmeler ve anlaşmalar, uluslararası ticaretin belirli kurallarını düzenler. Bu kaynaklar arasında özellikle Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL) tarafından hazırlanan metinler, Cenevre İhracat Sözleşmesi, Viyana Satım Sözleşmesi (CISG) gibi uluslararası ticaretle ilgili sözleşmeler yer alır.
  • Ayrıca Avrupa Birliği ve diğer bölgesel kuruluşlar tarafından yapılan düzenlemeler de ticaret hukukunu etkileyebilir.

Ticaret Hukuku Doktrini (Bilimsel Görüşler):

  • Hukuk profesörleri, akademisyenler ve pratikteki hukukçular, ticaret hukuku ile ilgili görüşler, yorumlar ve teoriler geliştirebilir. Bu doktrin, uygulayıcılar için önemli bir rehber olabilir ve özellikle hukuki boşlukların doldurulmasında rol oynar.

Taraflar Arasında Yapılan Sözleşmeler (Özel Hukuk):

  • Ticaret hukukunun bir diğer kaynağı, ticari işletmeler arasında yapılan sözleşmelerdir. Örneğin, satış sözleşmeleri, distribütörlük sözleşmeleri, leasing sözleşmeleri gibi ticari sözleşmelerde taraflar arasındaki hak ve yükümlülükleri belirleyen özel düzenlemeler de ticaret hukukunun bir parçası olarak kabul edilir.

Ticaret Hukukunun Kapsamı

Ticaret hukuku, geniş bir alanı kapsar ve temel olarak şu konuları içerir:

Tacir ve Ticaret Sicili: Ticaretin düzenli bir şekilde yapılabilmesi için tacirlerin, ticaret siciline kaydedilmesi gerekir. TTK'da tacir, ticaret unvanı, ticaret sicilinin rolü düzenlenmiştir.

Ticaret Şirketleri: Ticaret hukukunun en önemli konularından biri şirketlerdir. Anonim şirketler, limited şirketler, komandit şirketler gibi şirket türlerinin kurulması, yönetilmesi, tasfiye edilmesi ve birleşmeleri ticaret hukukunun kapsamındadır.

Ticari İşlemler ve Sözleşmeler: Satış, kira, eser sözleşmesi, hizmet sözleşmesi gibi ticari sözleşmelerin düzenlenmesi.

Haksız Rekabet ve Tüketici Hakları: Haksız rekabet, ticaretin etik kurallarını ihlal eden davranışları ifade eder ve bu tür durumlar ticaret hukukunun denetimindedir.

İflas ve Konkordato: Ticaret hukukunun önemli konularından biri, borçlarını ödeyemeyen tacirlerin iflası ve alacaklılarla anlaşarak yeniden yapılandırılmasıdır.

Uluslararası Ticaret ve Ödemeler: Uluslararası ticaretin düzenlenmesi, gümrük işlemleri, uluslararası ödeme sistemleri gibi konular da ticaret hukukunun kapsamına girer.

Ticaret hukuku, ticaretin düzenli ve adil bir şekilde yapılabilmesi için önemli bir araçtır ve ticaretle ilgili tüm tarafların haklarını ve yükümlülüklerini belirler.