Türk Hukukunda Tahkim
Türk Hukukunda Tahkim
Tahkim, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların devlet yargısı yerine özel bir hakem kurulu veya hakem tarafından çözülmesini sağlayan alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Türk Hukuku’nda tahkim, hem ulusal hem de uluslararası uyuşmazlıkların çözümünde etkin bir mekanizma olarak kabul edilmektedir.
Türkiye’de tahkim, 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK) ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir. Milletlerarası tahkim esasen yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklara uygulanırken, HMK’nın 407-444. maddeleri iç tahkimi düzenlemektedir. Tahkim, özellikle ticari uyuşmazlıklarda tercih edilen bir yöntemdir çünkü taraflara daha hızlı, esnek ve gizlilik içeren bir çözüm sunar.
Tahkim süreci tarafların iradesine dayanır. Taraflar, tahkim anlaşması ile uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözümleneceğini belirler. Bu anlaşma ya baştan bir sözleşme hükmü olarak ya da uyuşmazlık çıktıktan sonra yapılabilir. Tahkimde genellikle tarafların seçtiği hakemler uyuşmazlığı çözer ve verdikleri karar (tahkim kararı), mahkeme kararları gibi bağlayıcıdır. Ancak tahkim kararının icrası için mahkemeden tanıma ve tenfiz kararı alınması gerekebilir.
Türk Hukuku’nda tahkimin avantajları arasında hızlı sonuçlanma, taraflara süreç üzerinde kontrol imkânı tanınması ve uzman kişilerce çözüm sunulması yer alır. Bununla birlikte, tahkimin maliyetli olabileceği ve tahkim kararlarının sınırlı temyiz olanaklarına sahip olduğu eleştirilmektedir.
Sonuç olarak, Türk Hukuku’nda tahkim, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde yaygın bir uyuşmazlık çözüm yöntemi haline gelmiştir. Türkiye’nin 1958 tarihli New York Tahkim Sözleşmesi’ne taraf olması, tahkim kararlarının diğer ülkelerde de tanınması ve icra edilmesini kolaylaştırmıştır. Tahkim, özellikle ticari uyuşmazlıkların çözümünde etkili bir seçenek olarak önemini korumaktadır.