UYAP NEDİR VE FAYDALARI NELERDİR?
UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi), Türkiye'deki adalet sisteminin dijital dönüşümünü sağlayan, Adalet Bakanlığı tarafından geliştirilen bir bilişim sistemidir. Amaç, yargı süreçlerini daha hızlı, şeffaf ve etkin bir şekilde yürütmek ve tüm yargı birimlerini dijital ortamda entegre hale getirmektir.
UYAP NEDİR?
Tanım: UYAP, mahkemeler, savcılıklar, ceza infaz kurumları, adli tıp kurumları ve diğer yargı birimlerinin bilgi paylaşımını sağlayan entegre bir bilişim sistemidir.
Kapsam: Hâkimler, savcılar, avukatlar, vatandaşlar ve diğer adli personel bu sistem aracılığıyla işlemlerini gerçekleştirebilir.
Dijital ortam: Belgeler elektronik ortamda düzenlenir, gönderilir ve saklanır. Kağıt israfı ve zaman kaybı azaltılır.
UYAP'ın FAYDALARI NELERDİR?
1. Hız ve Verimlilik
Yargı süreçlerini hızlandırır.
Evrak dolaşımını dijital ortama taşıyarak zaman tasarrufu sağlar.
2. Erişilebilirlik
Avukatlar ve vatandaşlar, internet üzerinden dava dosyalarını görebilir.
e-Devlet ve UYAP Vatandaş Portalı üzerinden dava takibi yapılabilir.
3. Şeffaflık ve Güvenlik
Bilgiye erişim daha kontrollü ve güvenlidir.
İşlemlerin dijital kaydı sayesinde denetim kolaylaşır.
4. Kağıtsız Ofis
Çevre dostudur. Yazışmalar ve belge gönderimleri elektronik ortamda yapılır.
Kâğıt, posta ve arşiv maliyetlerini düşürür.
5. Mobil Uyum
UYAP Mobil sayesinde telefon ve tabletlerden erişim sağlanabilir.
6. Entegrasyon
Nüfus, tapu, SGK, Emniyet gibi kurumlarla entegredir. Bilgi alışverişi hızlıdır.
Kimler UYAP Kullanır?
- Hâkimler ve savcılar
- Adliye personeli
- Avukatlar
- Vatandaşlar
- Noterler
- Kamu kurum ve kuruluşları
UYAP'ın Temel Modülleri
UYAP Yargı Modülü: Hâkimler, savcılar ve adliye personeli için.
UYAP Avukat Portalı: Avukatların dava dosyalarına erişimi ve işlem yapabilmesi için.
UYAP Vatandaş Portalı: Vatandaşların dava durumlarını sorgulaması için.
UYAP Kurum Portalı: Emniyet, SGK, Tapu, Nüfus gibi kurumların yargı ile entegre çalışmasını sağlar.
UYAP Mobil: iOS ve Android cihazlar için mobil uygulama.
UYAP’ın Ortaya Çıkış Süreci:
1990’ların sonu – 2000’lerin başında:
Mahkemelerde işlemler tamamen kağıt üzerinde yürüyordu.
Dava süreçleri uzuyordu ve evrak kayıpları olabiliyordu.
Farklı adliyeler arasında bilgi paylaşımı zordu.
Vatandaşın ve avukatın dava bilgilerine ulaşması karmaşıktı.
Bu sorunlara çözüm bulmak için:
Adalet Bakanlığı, bilişim teknolojilerini yargı sistemine entegre etmeyi hedefleyen bir proje başlattı.
Kuruluş ve Geliştirme Aşamaları:
| 2000 | UYAP projesi resmi olarak başlatıldı. |
| 2001-2003 | Sistem yazılımı geliştirilmeye başlandı; pilot uygulamalar yapıldı. |
| 2005 | UYAP’ın ülke genelindeki mahkemelerde kullanılmaya başlanması hız kazandı. |
| 2008 | UYAP Avukat ve Vatandaş Portalları devreye alındı. |
| 2010 sonrası | UYAP Mobil uygulamaları, e-imza desteği, e-Tebligat gibi hizmetler entegre edildi. |
| 2020 sonrası | Yapay zekâ ve veri analitiği uygulamaları pilot denemelere alındı. |