Aile Konutu Şerhi
Eşlerin evlilik birliği sürecinde, beraber yaşamakta oldukları konuta aile konutu denir. Eşlerden birinin izni olmaksızın konutun satılması veya kiraya verilmesi gibi işlemlerin yapılmasını engelleyen hukuki enstrümana ise aile konutu şerhi denir.
Kanuni Düzenleme ve Emsal Karar
TMK md.194: ‘’Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.’’
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2010/9123 E. ve 2010/12688 K. sayılı kararı: ‘’Türk Medeni Kanununun 194. maddesi uyarınca, eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Eşlerin dava konusu olan evi aile konutu olarak kullandıkları tartışmasızdır. Davalı A. B.'nin bu yeri satın alırken aile konutu olduğunu ve davacı eşin satışa rızası bulunmadığını bildiği dosya kapsamı ile sabittir. Davalı kocanın borçları için de olsa aile konutunu satması açık rıza koşulunu ortadan kaldırmaz. Tapuda aile konutu şerhi olmasa de iyiniyetli olmayan alıcının iktisabı korunmaz. Açıklanan nedenlerle davacı kadının tapu iptali tescil ve aile konutu şerhi konulmasına ilişkin istemlerinim kabulüne karar verilmesi gerekir.’’
Şartları
1)Bir evlilik birliğinin bulunması,
2)Evlilik birliğinin devam ediyor olması gerekmektedir.
Evlilik birliğinin sona erdirilmesi amacıyla boşanma davası açılmış olması durumunda boşanma davasında verilecek olan karar kesinleşinceye dek tarafların evlilik birliği devam ediyor olması sebebiyle, bu süreçte eşlerden birinin talebi neticesinde, aile konutu şerhi tescil edilebilir.
Şerh Nasıl Tescil Ettirilir?
Konutun bağlı olduğu muhtarlıktan, konutun aile konutu olduğunu gösteren belge ve tarafların evli olduklarını gösterir evlilik cüzdanı veya nüfus kayıt örneği ile birlikte eşlerden birinin tapu müdürlüğüne aile konutu şerhi koyulması yönünde beyanda bulunması suretiyle tescil ettirilir.
Aile konutu şerhi koyulması yönünde talepte bulunulması için diğer eşin rızası aranmamaktadır. Ayrıca eşlerin birden fazla konuta sahip olmaları halinde sahip olunan her konuta aile konutu şerhi tescil edilemez. Aile konutu şerhi sadece bir konuta tescil edilebilir. Ayrıca tescil yapılacak olan konutun evlilik birliğinin merkezini teşkil eden nitelikte olması gerekmektedir.
Tapu İptal ve Tescil Davası
Tapuda taşınmaz üzerinde aile konutu şerhi bulunması ve malik olan eşin konutu satması durumu söz konusu olabilir.
TMK md.1023: ‘’Tapu kütüğündeki tescile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.’’
Alıntı yapılan kanun hükmü gereğince konutu almak isteyen kişi, tapu sicilindeki bir kaydı bilmediğini ileri süremez. Bu sebeple tapu siciline tescil edilmiş olan aile konutu şerhine ilişkin bilgisinin bulunduğu kabul edilir.
Ezcümle, malik olmayan eşin rızası olmaksızın aile konutunun satılması durumunda, satışın iptal edilmesi amacıyla tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
Şerhin Sona Ermesi
Aile konutu şerhine ilişkin şart olan evlilik birliğinin varlığı ve devamlılığının sona ermesi halinde yani tarafların boşanmasına karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi halinde aile konutu şerhi sona ermektedir.
