ARABULUCULUK NEDİR NE İŞE YARAR
ARABULUCULUK NEDİR NE İŞE YARAR
Arabulucu, karar vermek zorunda olmayan, çözüm önerisini tarafları bağlayıcı olmayan ve süreci kolaylaştıran tarafsız bir üçüncü kişidir. Arabuluculuğun amacı, her iki tarafın da yararlarının barışçıl bir tartışma yoluyla azami düzeyde karşılanmasını sağlamak ve kazan-kazan olarak ifade edilen bir sonuçtur.
Taraflar uyuşmazlığı kendileri uzlaşarak çözerler. Arabulucu, tarafların aralarındaki asıl uyuşmazlığı ve menfaatlerini tespit ederek bu konularda tartışmalarını ve çözüm bulmalarını sağlamaya çalışır. Burada taraflar kendi çözümlerini kendileri üretirler ve bunu yaparken birbirlerini anlamaya çalışırlar.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamayacağı düzenlenmiştir. Böylelikle Anlaşma Belgesi kanunen bağlayıcı olan bir belge halini almıştır.
Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, arabuluculuk ücretini eşit olarak öderler. Taraflar, uyuşmazlık konusunun parayla ölçülebilmesi ve anlaşma olması halinde %6 oranında ücret öder. Örneğin 20.000 TL alacağın söz konusu olduğu bir işçi işveren uyuşmazlığında arabulucuya ödenecek olan ücret 1.200 TL'dir.
Çek ve bonodan, rekabet yasağından, fikrî mülkiyetten, komisyon sözleşmesinden, yayın sözleşmesinden, rehin karşılığı ödünçten kaynaklanan uyuşmazlıklar ve banka ve finans kurumları ile yaşanan uyuşmazlıklar ticaridir; dava şartı arabuluculuk kapsamına girmektedir.
Arabuluculuk görüşmeleri sonunda tarafların anlaşmaya varmaları halinde, üzerinde anlaşılmış olan hususların tehdit, hile, cebir gibi taraf iradelerini sakatlayan bir olgunun varlığı söz konusu değilse taraflarca yeniden yargı konusu yapılması mümkün değildir. Arabulucu; hukuk fakültesi mezunu, mesleğinde en az 5 yıllık deneyime sahip olan, arabuluculuk, iletişim ve görüşme teknikleri konularında uzmanlık eğitimi almış kişidir (Arabuluculuk Kanunu md. 20). Avukatlar da arabulucu olabildiğinden halk arasında “arabulucu avukat” şeklinde deyimler de kullanıldığı görülmektedir.
Daha açık bir ifadeyle; kamu düzenini ilgilendirmeyen ve cebri icraya elverişli konularda taraflar arabulucuya gidebilirler. Tarafların sözleşme konusu yapamayacakları konularda örneğin ceza davalarında, nüfus kaydına ilişkin davalarda veya çocukların velayetine ilişkin davalarda arabuluculuk mümkün değildir.
